Monthly Archives

Ekim 2017

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Tunceli-Van-Hakkari-Bitlis

by emre 25 Ekim 2017

written by emre

Her ne kadar büyük bir önyargı olsa da Doğu Anadolu bölgesinde onlarca gezilecek yer var. Doğu Anadolu gezi rehberi ile biraz olsun anlatmaya çalıştım. Umarım yardımcı olur. Daha önce okumadıysanız İç Anadolu Rehberi yazımı da buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Doğu Anadolu Gezilecek Yerler yazıma başlayayım o halde:

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler

Tunceli

Türkiye’de gördüğüm en güzel şehir. Olağanüstü bir doğa, olağanüstü insanlar. Benim bile şort giyerken çekindiğim çeşitli Anadolu şehirlerinin aksine; etek, şort giyip, zerre rahatsız edilmeyen kızlar görmeniz mümkün. Turizm potansiyeli muazzam. Ortasından geçen Munzur Suyu şahane manzaralarla sürpriz yapabiliyor.

Tunceli sanırım Türkiye’de gördüğüm en güzel il. Sivillere yönelik güvenlik problemi de yok. Seneye yine buradayım.
— Aykut (@aykutademdinc) 22 Eylül 2017

Halkın tamamına yakını Alevi. Şehir mekezinde tek bir camii var. Köylerde yok. Bazı ilçelerde devlet zoruyla tek tük yaptırılmış. Ama cemaati yok denecek kadar az. Buna karşılık kişi başına düşen tekel bayi sayısına göre Türkiye’de liderler sanırım. Kesinlikle Türkiye’den farklı bir yer. Türkiye’den sıkıldıkça gitmelik.

Munzur Vadisi-Tunceli

Bilindiği üzere eski adı Dersim. Dört yanı aşılmaz dağlarla çevrili (Güzel bir türküsü de vardır). Biraz da bu yüzden tarih boyunca kimseye boyun eğmemiş, kimsenin kontrolüne tamamen girmemişler(İnsanlarının yüzünde bile bu gururu görebiliyorsunuz). Aşiret konfederasyonu şeklinde yüzyıllar boyunca yönetilmişler. Yavuz gelmiş vurmuş, Sünni Kürtler gelmiş vurmuş, boyun eğmemişler. 1938’de, Seyyid Rıza önderliğinde 7 aşiret ayaklanmış. Devlet duruma son vermek istemiş. Dersim Harekatını başlatmış. 40 binin üstünde insan öldürülmüş. Kalanlar zorunlu göçe maruz bırakılmış. 1970’e kadar şehre giriş çıkış yasaklanmış. Yetmemiş, 90’larda köyler yakılmış, diğer kalanlar da zorla göç ettirilmiş. Bu sebeplerden Türkiye’nin nüfus bakımından en küçük şehri.

Ovacık

Munzur Vadisi

Ovacık (Türkiye’nin tek komünist belediyesi)

Tunceli-Ovacık yolu Türkiye’de görülebilecekler arasında en güzeli. Arası 80 km. Eskiden PKK çevirme yapıyormuş, şimdi pek bir şey yok. Yol, boylu boyunca Munzur Vadisi. PKK kamplarının sık olduğu yerlerden (Güvenlik sorunu ile karşılaşmadım). Ovacık nüfusunun tamamı Alevi. Anadolu’nun göbeğinde devlet söyleminden ve milli-islami yargılardan bu denli uzak insanlarla karşılaşmak insanı ferahlatıyor. Asıl dehşet verici yer, Ovacık’ın 15 km. ilerisinde bulunan gözeler. Haziran ayında Munzur Vadisinden akan suyun dağlardaki kayalardan fışkırdığı söyleniyor. Eylül’de de bir hayli güzel. Sessiz sakin. Halk olabildiğince içten. 2 günlük kalışım boyunca tek kuruş harcatmadılar, sofralarına, evlerine davet ettiler. Şansıma Muharrem ayının 1. gününde varmışım Ovacık’a. Aleviler için 12 gün sürecek matemin ilk günü. Munzur Vadisi de kutsal kabul ediliyor. Çeşitli ritüellerine şahitlik yapma şansı buldum.

Bir de Munzur suyu üzerine baraj yapılması gündemdeymiş. Yıllardır aynı terane sürüyormuş ama halk direnip izin vermiyormuş. Hayırlısı diyelim.

Ovacık-Gözeler

Van (Doğu’daki her büyük şehir gibi burası da Doğu’nun Paris’i)

Ekonomik olarak canlı bir şehir. Eskiden ana sektör kaçakçılık imiş. Şimdi hem turizm hem kaçakçılık. Sınırı geçen İranlılar açılıp saçılıyor, akşam rakıya düşüyor. Oteller her daim İranlı turistlerle dolu.
19. Yüzyıla kadar şehrin nüfusu yarı yarıya Türk ve Ermeni imiş. Şimdi Ermeniler elle sayılacak kadar. Eski Van denilen yer, yeni kentten 5 km. uzakta. Müthiş bir yıkım alanı. Taş üstünde taş kalmamış. En dikkat çekici yapı ise Van Kalesi. Urartular yaptırmış. Akşamüzeri şahane gözüküyor.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Van Kalesi

Kahvaltıları müthiş. Onlarca çeşit otlu, otsuz peynirlerini denememek olmaz. Van Gölü’nden çıkan meşhur inci kefali de oldukça lezzetliymiş. Yiyemedim. Ekim ayında avlanma başlıyormuş. Ekim öncesi satış yok. Merkezde Van kedilerinin barındırıldığı bir ev var. Kesinlikle görmeye değer. Gümüş meraklıları için aynı yerde meşhur Van gümüşü satışı da var.

Van’daki en önemli yapı Van Gölü üzerinde bulunan Ahtamar Adası’nda. Van’da gezilecek yerler arasında ilk sırada gelen belki de. Yaygın kabüle göre ortaçağ Ermeni mimarisinin en güzel eseri bu adada. Kıyıdan 4 km. açıkta, bir ada üzerinde, badem ağaçları ile çevrili ve tek başına. Adı Surp Haç Kilisesi. Dışını kaplayan figürlerin Ermeni sanatında eşi benzeri olmadığı söyleniyor. İncil’den bölümler tasvir edilmiş. Anlayabildiklerim Adem ile Havva’nın yasak meyveyi yiyişi ve Davut ile Goliat’ın savaşı. Fantastik hayvan figürleri de muazzam.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Ahtamar-Van

2000’li yıllarda kiliseyi restorasyona almışlar. Sanırım yapılan tek güzel restorasyon. Ermeniler için en önemli kiliselerden. Çevrede birkaç ada ve üzerlerinde kiliseler de var. Gitmedim. Meraklısı için cezbedici olabilir.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Ahtamar-Van

Hakkari

Bahar ayında görenler Türkiye’nin İsviçresi olduğunu söylüyorlar. Ben gittiğimde dağlar çıplaktı ama heybetlerinden bir şey kaybetmemişler. Dizleri titretecek güzellikteler. Türkiye’nin en büyük ikinci dağ kütlesi olan Cilo burada. Turistik bir yer olabilirmiş, maalesef malum sebeplerden olamamış.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Hakkari-Yüksekova

En büyük ilçesi Yüksekova. Esas adı Gever Ovası imiş. Sonradan Yüksekova yapmışlar. Türkiye’nin en riskli bölgelerinden. Çevresi 3500 metrenin üstünde dağlarla çevrili. Halkın temel geçim kaynağı kaçakçılık. Bu sayede kişi başına düşen gelir ve pasaportta Türkiye birincisi olmaları muhtemel. Polislerin bile cebinde kaçak sigara var.

Yerel halkın tamamı Kürt. Hepsi Özal zamanında, Saddam’dan kaçıp Türkiye’ye sığınan Kuzey Iraklılar. Kendi aralarında Türkçe konuşana rastlamadım. Sivillere karşı olağanüstü konukseverler. Çay içirmeden, yemek yedirmeden misafiri göndermeyi ayıp sayıyorlarmış. Kaçak çayın tadına bir bakılmalı.
Polis ve asker denetimi çok yoğun. Bazen bunaltıcı olabiliyor ama güven veriyor. Asker de polis de aşırı güleryüzlü ve yardımsever. Ellerinden gelen her türlü yardımı yapmak istiyorlar. Şehir merkezinde herhangi bir güvenlik sorunu olmadığını söylediler. Zaman zaman geceleri dağlarda çatışmalar oluyormuş. “Sivile bir şey olmuyor merak etme” diyecek kadar da yüce gönüllüler. Yine de eskiye kıyasla çok daha rahatız diyorlar. Türkiyenin en doğu ilçesi Şemdinli’ye gitmek istediğimi söyleyince, havanın kararmaya yakın olduğunu, riskli olabileceğini söylediler. Belki gitmek konusunda biraz ısrar etsem yardıma da hazırlardı ama zorlamadım. Gerçekten yaptıkları iş psikolojik olarak çok zor.

İki sene önce, şehir savaşlarından sonra onlarca ev harabeye dönmüş. Devlet tipi yapılaşma hızlı başlamış, şehir toz bulutu içinde bir şantiye. Yine de sırf dağlarını görmek ve insanlarıyla hatta polisle, askerle sohbet etmek için bile gitmeye değer.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Hakkari-Yüksekova

Bir de boşaltılan köyler mevzusu var. 90’lı yıllarda, devletin kontrol altına almakta zorlandığı ücra yerlerdeki köyler için boşaltma kararı alınmış. Halk göçe zorlanmış. Bazı kaynaklara göre 3000’in üzerinde köy boşaltılmış. Bir milyondan fazla insan ise göçmüş. Devlet tarafından sistemli bir yardım sağlanamadığı için batıya bir göç dalgası olmuş. Bazı yerel yöneticiler tarafından gecekondulara yerleştirilmişler. Hala Türkiye’nin ciddi sorunlarından biri sanırım. Sistemsiz iş yapmak doğamızda var. Sonuçları düşünülmeden ani ve radikal kararlar alınıyor.

Bitlis

Dar bir boğazın içine kurulmuş çarpıcı bir kent. Yüzyıllar boyunca meşhur Bitlis beyleri tarafından yönetilmiş. Gelen eser yapmış giden eser yapmış. Şehir merkezi onlarca İslam eseri ile donatılmış. Çok da güzel bir kent olabilirmiş ama çöplük içinde kalmış. Genel olarak HDP’li belediyelerde böyle bir sorun var. Seçimleri garanti gördükleri için galiba. En temel hizmeti vermekten bile imtina etmişler.

Asıl efsanevi yer Bitlis’in yaklaşık 60km. kuzeyinde. Anadolu’nun kıyısında köşesinde kalmış onlarca güzellik var ama sanırım en eski doğu kentlerinden en güzeli buradaydı. Daha önce varlığından dahi haberim yoktu. Şans eseri geldim. Ahlat’ta, Türkiye’nin en etkileyici ve en büyük İslam mezarlığı var. Kapısında Selçuklu Mezarlığı yazıyor ama kimisi Selçuklular Ahlat’a eser bırakmadı diyor(Bilemiyorum, araştırmak lazım). Boyları 4-5 metreyi bulan kümbetlerin çoğu da 1277’den sonra hüküm sürmüş Moğol beylerine ait. Mezar taşlarının en güzelleri 17. ve 18. yüzyıldan. Göz alabildiğine yüzlerce mezarlık var. 1928’de bir gecede cahil bırakılmayanlar dedelerinin mezar taşlarını okuyabilirler. Ben laik bir cahil olduğum için okuyamadım. Ama mutlaka gidilmeli.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Bitlis-Ahlat

Ahlat, Van Gölü’nün kıyısında şirin bir ilçe. Ama halkı güneyindeki Tatvan’a kıyasla çok daha muhafazakar. Üst mahalle Kürt, aşağı mahalle Türkmen milliyetçileri. Girift bir siyasi yapısı ve anlaması güç muhafazakarlık anlayışları var.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler- Bitlis-Ahlat

Kürt İsyanlarına Bakış

“170-180 yıldan beri Kürtlerin isyanı gündemden düşmeyen bir konu. İlk önce 1839 yılında Bedirhan Bey ile Hakkari emiri Nurullah Bey önderliğinde ayaklanmışlar(İlginçtir ki en başta onlar da Nasturi ayaklanmalarını bastırmaya çalışmışlar). İlerleyen yıllarda birkaç isyan daha vuku bulmuş. Cumhuriyet devrinde ise Şeyh Said en büyük isyanı başlatmış. Bingöl’de geçici bir hükümet bile kurmuş. 1938’e kadar birkaç tane daha isyan gündeme gelmiş. En sonunda 1938’de devlet, Dersim Harekatı’nı başlatıp 40.000 kişiyi öldürerek otoritesini tesis etmiş.” Dileyen devleti haklı bulur, dileyen masumlara üzülür. Ama olanlar bunlar. Kimse de inkar etmiyor zaten 40.000 kişinin öldürüldüğünü. Gelelim bu adamların neden isyan ettiğine:

“Neden isyan ettikleri bilinmeyen bir konu değil aslında. Devlet yıllarca Kürdistan adı verilen (Atatürk de Kürdistan der Nutuk’ta) bölgeyi aşiret liderleri vasıtasıyla özerk olarak idare etmiş. Tanzimattan sonra ise devlet, asker-memur iktidarı kurmaya çalışmış o bölgelerde. İlk isyanlar bu sebeple çıkmış. Daha sonra binlerce yıllık vatanlarında yabancı sayılmayı içlerine sindirememişler galiba. Ermeniler gitti, sıra bize geldi kaygısıyla 1920’lerde ve 30’larda da ayaklanmışlar. Son dönemde ise köy adlarının değiştirilmesi bardağı taşıran son damla olmuş sanırım. Gerçekten de bir yerin binlerce yıllık adını değiştirmek bir topluma yapılabilecek en büyük hakaretlerden biri olmalı.” Sadece birkaç saniye İstanbul’un adının Konstantinapolis olarak değiştirildiğini düşünün. Tepkiniz heralde yumuşak olmazdı.

Bu yüzden insan yediği kaba pislemez tezinden daha etkili bir tez ortaya koymak gerekiyor. Ayrıca devlet yol, fabrika yapsa sorun çözülür tezi de yeterli değil. Dünyanın hiçbir yerinde insanlar sırf fakir oldukları için çatapat tüfekleriyle dağa çıkıp devlete isyan etmemişlerdir. “Boş oturacağıma dağa çıkayım da askere polise kurşun sıkayım diyene rastlayan var mı? Buna karşılık onuru çiğnendiği için, haksızlık olarak algıladığı şeylere dayanamadığı için isyan edenler görülmüş.” Kürt isyanlarına sığ bir milliyetçilik perspektifinden bakmaktansa tarihi ve sosyolojik olarak biraz daha derinlemesine bakmanın daha faydalı olacağı kanaatindeyim. PKK’nın yaptıklarını savunacak halim yok. Sadece, aynısı Türklere yapılsa -ki tarihte yapılmıştır- benzer tepki vereceklerini söylemeye çalışıyorum.

Yerel halk da artık bağımsızlık için PKK’nın çözüm olmadığının farkında. Siyasete indirgenmesi gerekiyor bu tarz şeylerin diyorlar. Bu sebeple, artık PKK’ya da mesafeli yaklaşıyorlar gördüğüm kadarıyla. Gelgelelim siyaset yolları da son 1 senedir kapanmış durumda. Sonu hayrolsun.

Ben ne Kürt’üm ne de Alevi. Gezim süresince kimliğim sebebiyle herhangi bir güvenlik sıkıntısıyla karşılaşmadım. Devlet güçleri zaten neredeyse her noktayı boğucu -ama belki de gerekli- bir güvenlik altına almış. Kendimi güvende hissettim her yerde. Yerel halk devlet güçlerine mesafeli. Bu bir gerçek. Fakat batıdan gelen sivil bir konuğa karşı olabildiğince cömert ve yardımseverler. Haklarındaki önyargının kırılması en büyük temennileri. Oralarda görülecek, keyif alınacak onlarca yer, onlarca şey var. Keşke önyargılarımızı kırıp gitmeye niyetlensek. Keşke bu tür olaylar hiç olmasa. Ancak olmuş ve olmaya devam ediyor. Bir süre daha olmaya devam edecek muhtemelen. Hiç tanımadığımız, hatta tanışmayacağımız insanlara nefret kusmak yerine birbirimizi anlamaya çalışsak heralde her şey daha güzel olurdu.

25 Ekim 2017 7 comments

Amasya Gezi Rehberi Destinasyonlar Seyahat Sivas Gezi Rehberi Tokat Gezi Rehberi Türkiye Yozgat Gezi Rehberi

İç Anadolu Gezi Rehberi – Yozgat – Tokat – Sivas

by emre 21 Ekim 2017

written by emre

Iç Anadolu Gezi Rehberi yazısında bulunan şehirlerin hepsinde en fazla 3 gün kaldım. Yazdıklarım, yaptığım gözlemlere dayanıyor. Ancak, 3 gün, elbette kesin yargılara ulaşmak için çok kısa bir süre. Zaman zaman genellemelere kaçan söylemlerim olabilir. Bunlar tartışılır, bunlara itiraz edilebilir. Belki kızarsınız, küfür de edersiniz ama bunun beni üzeceğini çok sanmıyorum. Meraklıları için Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu rehberlerini de yazdım. Buraya ve buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Neyse ben başlayayım:

İç Anadolu Gezi Rehberi

Yozgat (Anadolu’nun Bağrı)

İç Anadolu’nun karakterini en iyi yansıtan şehir sanırım. Şehir merkezindeki bir iki binanın güzel mimarisi dışında ilgi çekici bir şeyleri yok. Hele meydandaki Testi heykeli Anadolu Rönesansı resmen(!)

Şehir merkezinin dışına doğru bozulma acayip başlamış. Bozkırın ortasında kule gibi yükselen tokiler falan. Çirkinlikleri göz kanatıyor. Şehrin 1-2 km dışındaki Çamlık Milli Parkı çölde vaha gibi. Sessiz, sakin, nefes aldırıcı. Gündüzleri mangalcı ailelere, akşamları ise içki içip şişesini orada bırakan gençlere mesken olmuş.

Yemek olarak desdi kebapları ve tandırları nefis(20-25 lira civarında genelde). Merkezdeki caddede birkaç restoran var.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Türkiye’nin İlk Milli Parkı

İnsanları Tayyip Erdoğan aşığı. Taksi duraklarında, dükkanlarda Tayyip Erdoğan fotoğrafı görmeniz oldukça muhtemel. Yabancılara karşı ilk 5 dakika şüpheciler. Seri sorularla bunaltıyorlar ama sonrasında gözleri tutarsa oldukça sıcak ve yardımseverler. Ben batıdan geldiğim için şanslıydım. Ancak bu özelliklerinin doğudan gelen kişilere karşı da böyle olacağından pek emin değilim. Çadır kurduğum yerde bir adam nereli olduğumu sormuştu. İzmir diyince daha da ayrıntıya girmek isteyerek aslen nerelisin dedi. Göçmeniz diyince “he iyi doğudan gelsen seni burada barındırmazdım” diye cevap verdi. Ağzım açık kaldı. Anlaşılacağı üzere milliyetçilik afyonunu fazla almışlar. Bir yerden sonra milletleri ile övünmeyi geçip milliyetçilikleri ile övünmeye başlıyorlar. “Kim daha milliyetçi tartışmayalım istersen” kıvamına geliyor muhabbet. Heralde kendileri ile övünecek bir şey bulamayınca, insanlar bir parçası bile olmadıkları birtakım savaşlarla, tarihle övünüyorlar. Tuhaf memleket, tuhaf insanlar ama beklediğimden güzeldi yine de.

Amasya

İç Anadolu’ya dahil olmasa da yolum düştü. Dağların arasından süzülen Yeşilırmak’ın sağlı sollu yanına, uzunlamasına kurulmuş şirin bir şehir. Hem doğal güzellik hem de kültürel turizm olarak güzel bir destinasyon. Şehzadelerin eğitim aldıkları, sonrasında da vali oldukları şehirlerden biri. Birkaç tane padişah çıkarmış vakti zamanında. Geçmişten gelen bu birikimle daha usturuplu bir yer. Milli Mücadele dönemi için de önem arz ediyor.

“Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”

Şehri tepeden gören, şahane manzaralı iki restoran var. Birinde alkol var birinde yok. Alkollü olanın adı “Ali Kaya”. Gitmişken birkaç kadeh bir şey içilirse manzaranın tadına daha çok varılır. Eski Amasya dedikleri yerde de bir iki kadeh bir şey içilecek yerler mevcut. Güneydeki mutasıp komşularına kıyasla daha rahat bir şehir.

Kuşlar Yasına Gider – İç Anadolu Gezi Rehberi

Tokat

İç Anadolu’nun en güzel yerlerinden. Sarp bir kayaya kurulmuş kale, şehri kartal gibi görmenizi sağlıyor. Tokat kebabı enfes bir şey. Denemeden dönmek olmaz(20 lira civarı). Kahvaltıda “Tokat Yağlısı” diye bir şey yiyorlar genelde. Lezzetli, doyurucu. Yoğurtmaç dedikleri cevizli, yağlı hamurları da var. Tokat Yağlısına benziyor.

Şehrin yaklaşık 40 km. doğusunda Almus ilçesi var. Yeşillikler içinde güzel bir yer. Kuzeye doğru Zile, Niksar ilçeleri bulunuyor. Gitmedim ama gidenler güzel olduğunu söylüyor.

Şehirde güvercin alım satımı çok yaygın. Sadece bu işi yapan adamlar bile varmış. Bir güvercinin 30.000 liraya satıldığı oluyormuş. 12 özelliğin 12sini de tutturan güvercin çılgın paralara satılabiliyormuş. Satış açık arttırma usulü. Kim nerede durursa.

İnsanları genel olarak milliyetçi. Hatta MHP’li ama nedense seçimlerde AKP’ye oy veriyorlar. İç Anadolu’da en çok ilgimi çeken olay bu sanırım. Artık hizmet için mi yoksa güçlü kimse ondan yana olmak için mi bilemiyorum. Eskiden, MHP’nin kalesi olan bu yerler AKP’nin gelişiyle yavaş yavaş düşmüş. Yozgat’a nazaran daha oturaklı. Ama devlet TOKİ’lerini buraya da salmış. Çoğu, şehir merkezinin dışında.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Tokat Kalesi

Sivas

Soğuk, kara bir şehir. İnsanları kuşkucu ve taassup içinde. Örülü bir dünyanın içinde yaşıyorlar ve kolay kolay kimseyi dahil etmiyorlar. Sivas olayları toplum içinde hala yara. Sünniler olayın aslında sanıldığı gibi olmadığını, aşırı provakasyon olduğunu, savunma ihtiyacı duyarak anlatmaya çalışıyor. Aleviler ile konuşmadığım için onların düşüncesini bilemiyorum.

Şehrin merkezindeki anıtsal meydan Türkiye’de gördüklerim arasında en iyilerinden biri. Birkaç kafe açıp içine biraz etseler de yine de Türkiye standartlarına göre kabul edilebilir sanırım. Selçuklulardan ve İlhanlılardan kalma muhteşem medreseler var. En önemlileri; Çifte Minareli Medrese ile Şifaiye Medresesi. Medrese ve camiiler dışında görülmeye değer bir şey de yok.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Buruciye Medresesi

Aslında en güzel eser Divriği’de. Osmanlı öncesi Türk sanatının Anadolu’daki en çarpıcı örnekleri orada: Ulucamii ve darüşşifa. Klasik Selçuklu tarzından farklı. Belki Hint Etkisi belki Türk “Barok”u. (Anadolu’ya asıl güzel eserleri Osmanlı değil, Selçuklular ve Moğollor bırakmıştır). Sivas’ın yüzölçümünü ve konumu düşünülünce oldukça sapa ve uzak kalıyor. Buna rağmen gidecektim ama restorasyonda olduğu için kapalıymış. Üzüldüm, başka zamana bıraktım.

Köfteleri meşhur. Sadece et ve tuz kullanılarak yapılıyor. Baharat hiç yok. En lezzetlileri sanayi tarafında. En meşhuru da Kirli Ahmet.

Elazığ

Mustafa Keser ve Mehmet Ağar’ın memleketi. Eskiden asıl şehir Harput imiş. Şimdiki şehir merkezi ise önemsiz bir mezraymış vakti zamanında. Reşit Mehmet Paşa ordugahını buraya kurup siyasi iktidara yaranmak için şehre Elaziz ya da asıl adıyla Mamuretülaziz adını vermiş. “Sanırım modern Osmanlı tarihinde siyasi iktidara yaranmak için adlandırılan ilk yerleşim birimi.” Sonrasında Atatürk’ün talimatıyla Elazığ adını almış. Şehir merkezi Türkiye’de gördüklerim arasında en çirkinlerinden. Düzensiz, karmaşık, boğuk. İnsanları şort giyen bir erkeğe bile kötü kötü bakıyor. Şehir merkezindeki üniversite, hayatı biraz hareketlendirse de insanlarda çok da bir gevşeme, rahatlama yaratamamış.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Harput

Tunceli’den göçen Aleviler kendilerine ait mahalleler, sokaklar kurmuş. Ayrı bir dünya gibi. İçkili mekanlar genelde o bölgede. Duvardaki Hz. Ali resimlerinden Alevi mahallesinde olduğunuzu anlayabilirsiniz.

İlgi çekici tek yer 7-8 km kuzeydeki Harput. Eskiden Harput Koleji en önemli eğitim merkezlerinden biriymiş. Öğrencilerin çoğu kız imiş hatta(O dönemi düşününce tuhaf geliyor). 1914’te savaş sırasında asker el koymuş, birkaç önemli hocayı da öldürmüş. 1922’de kapatmışlar. Harputun eski fotoğraflarını gören biri şimdi görünce üzülüyor. Betondan binalar şehrin ruhunu öldürmüş. Yine de kale ve camii ayakta. İlgi çekici yerler. Düzgün -ve turistik- restoranlar bu bölgede. İçli köfteler leziz. Bir de şehir merkezinden orcik alırsanız tamam.

Genel Notlar

Gidilen yerlerde eli yüzü düzgün restoranlar ve lezzetli yemekler yemek mümkün. En güzeli sanırım Yozgat’ta yediğim tandırdı. Tokat kebabı ve yağlısını da saymak lazım. Bu anlattığım yerler nispeten milliyetçi nüfusun fazla olduğu yerler. Batıdan geliyorsanız insanlarla muhabbet ederken herhangi bir sıkıntı yaşanacağını sanmıyorum. Sıcak kanlılar, yardımseverler. Ama ne yazık ki doğudan gelenlere karşı müthiş bir önyargı var. İç Anadolu’da Kürt nüfusu (Ankara gibi bir büyükşehir de dahil) oldukça az. Bu durum sanırım yerel halkın tutumundan kaynaklanıyor.

Konu siyasete gelince muhabbet muhakkak Kemal Kılıçdaroğlu’ndan açılıyor. Kemal Kılıçdaroğlu genel olarak gözlerinde Selahattin Demirtaş ile aynı. Nefret ediyorlar ve ülkenin başına gelmesi aynı zamanda bir felaketin de başa gelmesi olarak düşünülüyor(çok da haksız sayılmazlar ya). Sırf Alevi olduğu için sevmeyeni de çok. İnsanlarının taassup içinde olduğu da bir gerçek. Kapalılar ve fikirlerini değiştirmek çok zor. Yine de bir İzmirlinin fikrini değiştirmekten daha kolay sanırım. Batıda, yobaz ve koyun denilen bir Yozgatlıyı belki AKP ya da MHP dışında bir partiye oy vermeye ikna edebilirsiniz ama yobaz bir İzmirliyi CHP dışında bir partiye oy vermeye ikna edeceğinizi sanmıyorum. İki yobaz arasındaki tek fark sanırım İzmirlinin kordonda bira içiyor oluşu. Tayyip Erdoğan nefretinden ve Atatürk sevgisinden gözleri kör olmuş. Farklı bir düşünce kesinlikle çok uzak yobaz İzmirliye göre. Yani demem o ki yobazlığın oy verilen parti ile bir alakası yok. Yobaz İzmir’de de Yozgat’ta da yobaz.

21 Ekim 2017 0 comment