Category:

Destinasyonlar

İsfahan Gezi Rehberi – İsfahan: Dünyanın Yarısı

by emre 16 Ocak 2018

written by emre

İranlılar, İsfahan için dünyanın yarısı derler( Nesf-e-Cihan). Burayı ziyaret eden dünyanın yarısını gezmiş gibi olur da diyorlar(Regaip kandilinde namaz kılan, 1000 namaz kılmış gibi olur lafına benziyor shjsdhj). Ben hiç dünyanın yarısını gezmiş gibi olmadım ama İsfahan, İran’da gezdiğim en güzel şehirdi. Eğer İran’da tek bir şehre gitme hakkım olsa hakkımı İsfahan’dan yana kullanırdım. Köprüleri, meydanları, bulvarları ve insanları ile birlikte olağanüstü bir şehir. Isfahan Gezi Rehberi yazımda ise gördüklerimi, yaptıklarımı anlatacağım.

Başlamadan önce İran Hakkında Bilgiler ya da İran Gezilecek Yerler yazımı okumanızı da tavsiye ederim.

İran Seyahati Öncesi Bilinmesi Gerekenler

İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Hakkında Kısa Bilgiler

İsfahan Nerede?

İsfahan, İran’ın hemen hemen tam ortasında bulunuyor ve İsfahan Tahran arası 450 kilometre. Özel araçla 5 saatte, otobüsle 7-8 saate ulaşılabiliyor. İsfahan Şiraz arası ise yaklaşık 500 kilometre. Yani İsfahan, Şiraz ile Tahran’ın tam ortasındadır da diyebiliriz.

İsfahan Nüfusu

İsfahan şehri aynı zamanda İsfahan eyaletinin de başkenti. İsfahan’ın nüfusu yaklaşık 1 buçuk milyon iken eyaletin nüfusu 3 milyonun üzerinde.

İsfahan Hava Durumu

İsfahan konumundan dolayı özellikle yaz aylarında aşırı sıcak olabiliyor. Bir de erkeklere şort giyme, kadınlara açık giyinme yasak olduğundan sıcak bazen çekilemez kıvamlara geliyor. Bir insanın şeriata düşman olmasına bile başlı başına yeter bu sıcak. He kışın da sıcak tutuyor o ayrı tabi hafajfhaj.

Yaz aylarında ortalama sıcaklık 35 derecenin üstünde. Yağış hiç yok. Yağarsa Allah’ın mucizesi olur. Kışın ise ortalama sıcaklık 10 derecenin üzerinde hep. 10 derecenin altına düştüğü nadir olur. Yağış biraz daha fazla diğer mevsimlere göre. İsfahan hava durumu bu şekilde yani.

İsfahan Ne Demek?

İsfahan kelimesinin eski formu spahan şeklindedir. Fakat Orta Farsça başta iki ünsüzün yan yana gelmesine izin vermediği için İsfahan şeklini almıştır. İsfahan kelimesinin kökeninin asker anlamına gelen “sipahi” kelimesi ile ilişkisi olduğu düşünülüyor ve İsfahan da askerlerin yani “sipahilerin toplanma yeri” demek.

İsfahan’da Yaşam

Öncelikle turistler ve yerel halk için İsfahan’da yaşam biraz daha kolay. Çünkü İsfahan, ülkenin biraz turistik yüzü ve denetlemeler daha gevşek. Yani başınızı elbette açamazsınız ama yanlışlıkla açılırsa ya da sevgilinizle el ele tutuşursanız bir sıkıntı olmaz. Kadınlar erkeklerle, erkekler kadınlarla daha rahat sohbet edebilir.

İsfahan Gezilecek Yerler – İsfahan Gezi Rehberi

Nakş-e Cihan Meydanı

Bu meydan Pekin’deki meşhur Tiananmen Meydanı’ndan sonra dünyanın en büyük ikinci meydanıdır. Gerçekten de büyüklüğü olağanüstü. Devrimden sonra Humeyni meydanı ya da İmam Meydanı denmeye başlanmış. Ama halk arasında hala Nakş-e Cihan olarak kullanılıyor. Ziyaret edilecek en önemli yerler de bu meydanın dört bir yanına dağılmış durumda. Meydanın tamamı Şah Abbas’ın emri ile yapılmış ve İsfahan’ın kalbi olarak konumlandırılmış. Meydana, inşa ettirdiği üç eser ise İran’daki üç kuvveti temsil ediyormuş. Şah Camii, Şah Abbas önderliğindeki din adamlarını; çarşı, tüccarları; Ali Kapu ise Şah’ı.

Akşamları ise insanların sohbet edip sosyalleştikleri yegane yer. Gündüzü ayrı akşamı ayrı güzel. Ayrıca 20.000 tümenlik banknotun üstünde bu meydanın resmi vardır.

Nakş-e Cihan Meydanı – İsfahan Gezi Rehberi

Ali Kapu

Yüce kapı anlamına gelen bu saray Nakş-e Cihan’nın batısında bulunuyor ve tüm meydana hakim bir konumda. İçinde spiral merdivenlerle çıkabileceğiniz 6 adet kat var. En güzeli 6. katı. 6. kat müzik odası olarak kullanılıyormuş ve içerisinin akustiği şahane. Hala içeride sürekli müzik çalınıyor. Etkilenmemek elde değil.

Şah Abbas’ın konutu olarak tasarlanan bu saray genelde elçileri ağırlamak için de kullanılırmış. Ayrıca bizim çevgan dediğimiz ecnebinin polo dediği oyun da Nakş-e Cihan Meydanı’nda oynanırmış. Sarayın balkonundan çevgan oyununu izlemek şahın en büyük eğlencesiymiş.

Ali Kapı Sarayı – İsfahan Gezi Rehberi

Şah Camii

Nakş-e Cihan meydanının güneyinde bulunan camii de Şah Abbas’ın emriyle yaptırılmış. İran devriminden sonra caminin adı İmam Camii olarak değiştirilmiş (Yeni gelen güçlü iktidarların eskinin izini silmek için isim değiştirme hastalığı her ülkede var sanırım). Halk hala Şah Camii olarak kullanıyor ama.

Selçuklu ve Fars mimari izlerini görebileceğiniz bu camiinin en dikkat çekici kısmı ise yedi renkli fayansları ve kaligrafik yazıtlarının güzelliği. Hayran oldum ben. Mimariden çok anlamanıza gerek yok. Azıcık Pers azıcık İslam mimarisi bilseniz yeter tadına varmak için.

Şeyh Lütfullah Camii

Nakş-e Cihan Meydanı’nın doğu yakasında bulunan bu cami İran mimarisinin başyapıtlarından biri kabul ediliyormuş. Caminin inşasına 1603’te başlanmış ve 1619’da bitirilmiş. Şah Abbas’ın mimarı Şeyh Bahai tarafından yaptırılmış.

Aslında Şah Camii ile kıyaslandığında Şeyh Lütfullah Camii oldukça basit kalıyor. Fakat özellikle iç ve dış dekorasyonunda eşi benzeri yok. Bu kısım oldukça kompleks ve şahane işçilik gerektiriyor. Sanırım o dönem Safeviler dünya üzerindeki en iyi ustalara sahiplerdi. Yoksa böyle bir şeyin yapılmasına imkan yok. Tasarımın her bir parçasının, her düzleminin, her tekrarının, her ayrı dalın her ayrı çiçeğin kendine has bir güzelliği var. Gezmek için biraz fazla vakit ayırın derim.

Şeyh Lütfullah Camii – İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Çarşısı

Bizdeki Kapalı Çarşı’nın benzeri olan İsfahan Çarşısında dünyaca ünlü İran halısından tutun da hediyelik eşyalara kadar her şeyi bulabilirsiniz. Bizim couchsurfing kaldığımız çocuğun babasının burada dükkanı vardı ve sağ olsun bizi ayrıntılı bir şekilde gezdirdi. Özel ilginiz yoksa çok fazla cezbetmez ama yine de gezilmezse olmaz yerlerden. Ayrıca İsfahan ticaretinin kalbi yüzyıllardır burası.

Siosepol Köprüsü

İsfahan denilince çoğu kişinin aklında bu köprü canlanır sanırım. İsfahan’ın simgesi olan bu köprü 33 gözlü köprü anlamına gelmektedir ve 33 tane gözü vardır (Tek tek saydım yalan söylemiyorlar, gerçekten 33 gözü var).

İsfahan’ın köprüleri meşhurdur. Hem akan azgın nehirleri sakinleştirmek hem de ulaşım için kullanılır geçmişten bu yana. Günümüzde bu köprü araç trafiğine kapalı. Yalnızca yayalar kullanıyor. Çevresinde ise yemyeşil parklar var ve İran halkı burayı sosyalleşmek için kullanıyor. Nargilesi ile mangalı ile gelen onlarca kişi görürsünüz. Biriyle tanışmak istiyorsanız da hiç çekinmeden gidin. Çay ikram etmeden kimseyi göndermezler.

Siosepol Köprüsü – İsfahan Gezi Rehberi

Hacı Köprüsü

Bana kalırsa bu köprü Siosepol Körüsü’nden daha güzel ama biraz hakkı yenmiş gibi. Daha az biliniyor, daha az ziyaret ediliyor. Siosepol Köprüsü’nden yaklaşık 1 kilometre ileride. Gitmişken görün derim ben. Köprünün ayaklarına oturup akan nehri de izleyebilirisiniz.

İsfahan Köprüleri – İsfahan Gezi Rehberi

Çehel Sütun Sarayı

İsfahan’da en beğendiğim yerlerden biri de burası. Çehel, Farsça kırk demek. Sütun ise bildiğiniz sütun. Fakat bu sarayın 20 adet sütunu var. Neden 40 sütunlu demişler o zaman derseniz, sebebi çok güzel. Sarayın hemen önünde bir havuz var. Sarayın silüeti havuza vurunca 40 adet sütun gözüktüğü için bu adı almış. İran inceliğinden nasibini almış olan bu saray, aslında oldukça gösterişsiz ama gösterişsiz olduğu kadar da olağanüstü. İçeride Yavuz ile Şah İsmail’in Çaldıran savaşını resmeden nakışlar var.

Çehel Sütun Sarayı – Çaldıran Savaşı – İsfahan Gezi Rehberi

Vank Katedrali

İran’da, Şah Abbas döneminden beri Ermeniler yaşıyormuş. Ermeniler ticarette başarılı olduğu için Şah Abbas almış bunları iskan ettirmiş buraya. Şu anda 5 bin civarında Ermeni var İran’da. Ermeni mahallesinde bulunan Vank Katedrali ise görülmeye değer. İran’da karşıma kilise çıkınca baya şaşırmıştım. Neden şaşırıyorsam artık.

Vank Katedrali – İsfahan Gezi Rehberi – Fotoğraf Eyüp Yavuz’a Aittir.

İsfahan Eğlence Hayatı

Bildiğiniz üzere İran’da alkol yasak. Bu yüzden alkollü eğlenceleri unutun. Bunun yerine nargile kafe var. Duman çıkartıp İnstagram’a atarsınız artık. Nargile kafelerde de erkekler ve kadınlar ayrı oturuyor. Halk sosyalleşmek için ya nargile kafelerde ya da parklarda. Bana kalırsa en güzel sosyalleşme yeri Nakş-e Cihan Meydanı.

İsfahan Yemekleri – İran Yemekleri

İsfahan mutfağı bizim Türk mutfağı ile benzerlik gösteriyor elbette ki. Etsiz yemek düşünülemiyor. Veganlar ağlayabilir. İsfana’a özgü yemeklerin başında Beryan geliyor. Ben yedim ama çok beğenmedim. Biraz tatsız tuzsuz geldi. Koyun etinden yapılıyor. Yerel bir şeyler denemek isterseniz afiyet olsun.

Tatlı olarak da Horeşt mest adlı tatlıyı deneyebilirsiniz. Bu da İsfahan’a özgü bir lezzet.

İsfahan Yemekleri – İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Gezi Rehberi bu kadar. Ayrıntılı bilgi almak istediğiniz bir konu olursa yorum olarak belirtebilirsiniz.

Acayip bir İran'a gitme isteği geldi ya bir anda. Belucistan'da mücahid, Qom'da molla olmalı bir seyahat planlıyorum.
— Aykut (@aykutademdinc) January 12, 2018

16 Ocak 2018 0 comment

Brezilya Gezi Rehberi Destinasyonlar Latin Amerika Seyahat

Rio de Janeiro Gezi Rehberi – Rio’da Gezilecek 7 Yer

by emre 4 Ocak 2018

written by emre

Aslı Erdoğan, Kırmızı Pelerinli Kent adlı kitabında “keskin dişlerini karnaval maskesinin ardına saklayan şehir” benzetmesi yapar Rio de Janeiro için. Gerçekten de Rio de Janeiro biraz böyledir. Bir yanı beyaz tenli, klimalı turistiktir Rio’nun bir yanı melez ve cehennemlik. Eğlenceyi de sınırsız yaşarsınız, korkuyu da. Ben de iyisiyle kötüsüyle Rio de Janeiro’yu anlatayım diye Rio de Janeiro Gezilecek Yerler yazısı yazmak istedim. Rio de Janeiro gezilecek yerlerden tutun da neler yapılır anlatmaya çalıştım.

Bunu okuyanlar bu yazıları da okudu:

Brezilya Gezilecek Yerler

Brezilya Yemekleri

Buenos Aires Gezilecek Yerler

Rio’da Neler Yapılır

Rio de Janeiro Hakkında Bilgiler

Lakabı “Cidade Maravilhosa”dır (Harikulade Şehir) Rio’nun. Gerçekten görmek isteyene harikuladelikler bahşeder.

Rio de Janeiro’nun nüfusu yaklaşık 6 milyondur. 6 milyonun hepsi misafirperver değildir ama misafirperver olanlar hayatınızda görüp görebilecekleriniz arasında en iyileridir.

Gelir adaletsizliği almış başını gitmiş. Bıçak gibi keskin. Orta sınıf yok. Copacabana Plajı kenarında 15 katlı bir binanın son katında oturuyorsun mesela. Ama balkona tel örgü çekmek zorundasın. Tırmanıyormuş hırsızlar. Akıl alır gibi değil. Dünyanın en güzel manzarasına sahip hapisanesi.

Ya da yolda onlarca çadırı yan yana görüyorsun. Decathlon tanıtım yapıyor heralde, dur çadır bakayım diyorsun. Sonra anlıyorsun ki evsizler kalıyormuş orda. Seri adımlarla uzaklaşıyorsun.

Rio de Janeiro güvenli mi diye soruyorsun insanlara. Her 100 metrede bir duran polis arabaları da ayrı bir güven veriyor ama yolsuzluğa bulaşmamış tek kurum kalmamış ki Brezilya’da. Başına bir şey gelse polis oralı bile olmaz belki. Ben yine de dikkatli olayım diyorsun. Telefonunu cebinden çıkarıp doğru düzgün fotoğraf bile çekemiyorsun.

Futbol çılgıncasına seviliyor mesela. Maç günleri resmi tatil. Ülkede sarı, mavi, yeşil olmayan yer yok. Otobüsler öğleden sonra çalışmıyor. Hele galip gelirlerse sen gör cümbüşü. Maçı tek başına seyretmek de galibiyeti tek başına kutlamak da insanın başına gelebilecek en büyük felaketlerden biri kabul ediliyor Brezilya’da.

Pele ülke dışına çıkamasın diye Pele’yi milli servet ilan eden adamlar bunlar. Pele başka takıma transfer olsa tarihi eser kaçakçılığı kabul edilecek düşünün.

Rio de Janeiro Gezilecek Yerler – En Güzel 7 Yer

Kurtarıcı İsa Heykeli (Rio Gezilecek Yerler Listesinin Olmazsa Olmazı)

Meşhur Kurtarıcı İsa Heykeli, kambur anlamına gelen 710 metre yüksekliğindeki Corcovado Dağı’nın tepesinde. Dünyanın yeni yedi harikasından biri kabul ediliyor bu heykel. Kollarını iki yana açmış, yüzü Kudüs’e dönük. Önünde kollarınızı açmadan poz vermezseniz 12 havari birleşip sizi dövüyor(evet Judas dahil).

Rio de Janeiro Gezi Rehberi – İsa Heykeli

Heykelin olduğu tepeye çıkmak için 3 farklı alternatif var. Pahalıdan ucuza doğru sıralıyorum.

Tren ile Ulaşım

En çok tercih edilen ulaşım seçeneği tren. Her yarım saatte bir kalkan trene 51 Real (2016 fiyatı) bayılıyorsunuz ve 20 dakikalık bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Yeşillikler arasından zirveye ulaşıyorsunuz. Sonrasında ise bir de Kurtarıcı İsa Heykelinin olduğu alana girmek için para ödüyorsunuz(yoğun sezonda 24, öbür dönemlerde 12 Real).

Minibüs ile Ulaşım

Copacabana’dan ya da Flamingo bölgesinden kalkan servislere binip zirveye ulaşıyorsunuz. Heykel kısmına girmek için yine aynı tarife ödeniyor. Servisin ücreti 41 Real.

Kurtarıcı İsa Heykelinden Rio Manzarası

Yürüyerek Ulaşım

Herhangi bir sağlık sorununuz varsa ya da kondisyonunuz yetersizse kesinlikle yapmayın. 1.5-2 saat süren çok dik bir tırmanış gerektiriyor. Bazı yerlerde zincire tutunarak ilerliyorsunuz. Parque Laga adı verilen bir parktan başlıyor yürüyüşünüz. Girişte isminizi yazdırıyorsunuz başınıza bir şey gelme ihtimaline karşılık. Ben bu yolu kullandım çıkmak için. Ciğerimi yarı yolda bıraktım ama yukarıda İsa Heykeline baka baka bira içince sonuna kadar değdiğini anladım. Yemyeşil ormanın içinde yürüyorsunuz. Etrafta bir sürü maymun falan var. Şahane bir rota. Tepeye ulaşınca heykel kısmına girmek için gereken parayı burada da veriyorsunuz. Ondan kaçış yok maalesef.

Rio de Janeiro Maymunları

İsa Heykelinin manzarası da oldukça müthiş. Bir yanı Atlantik Okyanusu, bir yanı favelalar, bir yanı Maracana Stadyumu, bir yanı orman. Kurtarıcı İsa Heykelinden çok manzaralara hayran kalıyor insan.

Pão de Açúcar

Kimisi kesme şekere, kimisi mezar taşına benzetiyor. Bu ismi verenler kesme şekere benzetmişler ki adının anlamı kesme şeker dağı demek. Ulaşım iki türlü. İlki teleferik. Yaklaşık 80 lira veriyorsunuz binmek için. Uluslararası öğrenci kartınız varsa %50 indirimli. Önce Morro da Urca adlı ilk tepeye uğruyor teleferik. Sonra Pao de Açucar adlı ikincisine.

Rio de Janeiro Gezi Rehberi – Pao de Açucar Manzarası

Diğer alternatif yine yürümek. Teleferik biletlerinin alındığı yerden biraz ileriye yürüyün. Bir kapı göreceksiniz. Ordan devam edin, tabelaları takip edin. Yaklaşık 45 dakika boyunca inanılmaz dik basamaklardan çıkacaksınız. İsa Heykeline nazaran yol daha düzgün. Tahta basamaklar yapmışlar. Ben kalan ciğeri de burada bırakıp yine yürüme yolunu seçtim. Şu an makineler sayesinde nefes alıyorum mesela. Beni Corcovado Dağı kadar etkilemedi ama şehrin bir başka simgesi burası da. Paranız varsa helikopter turu satın alıp Rio semalarında dolanabilirsiniz. Sen yaptın mı diye sormayın, cevap belli.

Rio de Janeiro Gezilecek Yerler – Kesme Şeker Dağı

Maracana Stadyumu

16 Temmuz 1950 yılında, 200.000 kişiyi aynı yerde toplamaya yetecek bir olay yaşanmış Brezilya’da. 1950 Dünya Kupası’nın finalinde 200.000 futbolsever dünyanın en büyük stadyumuna doluşmuş. Maçı Brezilya’nın kazanmasına kesin gözüyle bakılıyormuş. 47. dakikada gelen Brezilya golü de bunu doğrular nitelikteymiş. Ancak ardından 2 gol bulan Uruguay Brezilya’yı yenmiş ve kupayı ikinci kez kazanmış. Maçın ardından onlarca kişi intihar etmiş. Birkaç hafta sonra Brezilya kalecisi öldürülmüş.

Bu stadın önemi sadece futbolla açıklanamıyor görüyorsunuz ki. Bir nevi futbolseverlerin kabesi ve tarihe tanıklık etmiş bir yer. Futbolla ilgili olun olmayın, ziyaret edilmezse eksik kalır Rio seyahati.

Rio de Janeiro Plajları

Rio de Janeiro plajları denince akla 3 tane geliyor. Copacabana plajı, İpanema Plajı ve Leblon Plajı.

En meşhuru Copacabana. Ama bence en güzeli İpanema. Copacabana’da güvenlik sıkıntısı olabiliyormuş bazen. İpanema ve Leblon plajları daha lüks otellerin olduğu bölge. Sahil kenarında bulunan kiosklardan hindistan cevizi suyu alıp içerseniz Premium üyelik almış Survivor yarışmacısı gibi oluyorsunuz.

Rio de Janeiro Gezilecek Yerler – İpanema Plajı

Plajların hepsi yanyana. Yürüyerek hepsine ulaşmanız mümkün. Denize girmeyi denedim ama aşırı dalgalı. Benim gibi Ege’de büyüyen insanlar hemen bok atacaktır. Daha çok sörf yapan insanları görüyorsunuz. Sörf yapabiliyorsanız baya tadını çıkarırsınız.

Ticuja Milli Parkı

Hem şehrin muhteşem manzarasını görebileceğiniz hem de harika yürüyüş rotalarına ev sahipliği yapan bir park burası. Ben gitmedim, neden gitmediğim hakkında da en ufak bir fikrim bile yok. Tüm Güney Amerika seyahatimi bu pişmanlığı yaşayarak geçirdim. Pedra de Gavea adlı bir tepe bulunuyor. Buradan şehrin en iyi manzarasını görmek mümkün. Mümkünmüş daha doğrusu. Gitmediğim için sadece fotoğraflardan anlayabiliyorum.

Lapa – Santa Teresa

Dünyanın en büyük karnavalı olan meşhur Rio Karnavalı Şubat ayında bu bölgede gerçekleşiyor. Karnaval haricinde de şehrin merkezi aslında bu bölge. Yani her daim yapacak bir şeyler var. Eğlence yerleri de genelde burada konumlanmış durumda. İster turistik ister daha yerel mekanlarda takılabilirsiniz bu bölgede.

Rio de Janeiro Gezi Rehberi- Santa Teresa

Rio de Janeiro Gezilecek Yerler- Santa Teresa

Favelalar

Rio de Janeiro’ya geldiğinizde geceleri patlatılan havai fişekleri görüp “aa ne güzel eğleniyorlar, ne eğlenceli insanlar” diyebilirsiniz. Demeyin. Favelalardan atılan bu havai fişekler uyuşturucu sevkiyatını haber vermek için atılıyor. Cidade de Deus filmini izlediyseniz nasıl bir yer oldukları hakkında kabaca fikriniz olur. Yaşayanların %90’ının fakirlik içinde olduğu ve illegal işlere bulaştığı yerler. Birkaç tanesi Dünya Kupası ve Olimpiyatlar için temizlenmiş, güvenli hale getirilmiş ama çoğu hala tehlikeli. Güvenli hale getirilen birkaç favelaya tur şirketleri tur düzenliyor. Ben insanların fakirliğini görmek için otobüse binmenin safari yapmaktan bir farkı olmadığını düşünenlerdenim. O yüzden katılmadım. Ararsan Adana’da da favela çok. Kiremithane’ye ya da Hürriyet Mahallesi’ne alalım meraklıları.

Favela – Rio de Janeiro’da Gezilmeyecek Yerler

Rio de Janeiro Genel Notlar

Favelalara tek başınıza ya da arkadaşlarınızla kesinlikle gitmeyin. Turistlere karşı hiç sıcakkanlı değiller ve yabancı olduğunuzu anlarlarsa sadece gasp edilmekle kalmayabilirsiniz.
Rio de Janeiro’da her tipte insan Rio’lu olabilir. Sarışın, esmer, siyahi, çekik gözlü. Bu yüzden aşırı turist gibi davranmadığınız sürece sizi turist sanmalarının ihtimali yok. Yolda paranızı saymayın, çok gerekmedikçe fotoğraf çekmeye çalışmayın.
Geceleri Lapa bölgesinde ve Copacabana’da dikkatli olun. Mümkünse yerel bir arkadaşınız yanınızda yoksa çıkmayın bile.

Bu 3 kuralı uygularsanız başınıza kötü bir şey gelmez diye düşünüyorum. Ben yaklaşık 5 gün kaldım Rio de Janeiro’da ve hiçbir kötü olay yaşamadım. Hatta bir gün full sırt çantamla gezdim. Ben turistim diye bağırsam bu kadar belli edemezdim kendimi. Ama dediğim gibi bir sıkıntı yaşamadım. Kilit nokta dikkatli olmak.

Rio de Janeiro Gezi Rehberi bu kadar. İlgilisine, buraya Brezilya Yemekleri hakkında yazdığım yazının linkini de koyayım.

Rio de Janeiro Gezilecek Yerler – Copacabana Plajı

Not: Favela ve Pao de Açucar fotoğrafları bana ait değildir.

4 Ocak 2018 0 comment

Destinasyonlar Latin Amerika Peru Gezi Rehberi Seyahat

Peru Gezi Rehberi – Peru Seyahati Öncesi Bilinmesi Gerekenler

by emre 25 Aralık 2017

written by emre

Peru gerçekten çok tuhaf ve egzotik bir ülke. Gitme fırsatı bulanlar, nasıl bir yer olduğunu deneyimleme şansına sahip olmuşlar; bu fırsatı yakalayamayanlar ise sağdan soldan bir şeyler okumuşlardır. Ben de detaylı bir yazı yazarak Peru hakkında bilgiler vereyim Peru gezilecek yerler, peru yemekleri, gitmeden önce nelere dikkat edilmeli hepsini anlatayım dedim. Birçok başlık altında konuyu ele aldım. Peru Gezi Rehberi öncesinde Arjantin ve Kolombiya hakkında da bilgiler edinmek istiyorsanız aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz. Kıtanın en güzel ülkelerinden ikisi çünkü.

Peru Gezilecek Yerler Listesinin Başı: Machu Picchu Antik Kenti

Peru Hakkında Genel Bilgiler – Peru Gezi Rehberi Başlangıç

Peru gezi rehberi içerisinde bulunan bu bölüm kısa kısa genel bilgiler veriyor. Belki birçoğunu biliyorsunuzdur. Ama yine de eklemek istedim ben.

Peru Nerede?

Peru gezi rehberi elbette ki Peru’nun nerede olduğu ile başlayacaktı. Peru, Güney Amerika kıtasının batısında Atlantik Okyanusu’nun kıyısında bir ülke. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya ile, Güneyde ise Şili ile komşu. Doğusundaki komşuları ise Bolivya ve Brezilya. Peru hem çöllere hem yağmur ormanlarına ev sahipliği yapan ilginç bir ülke.

Peru’ya Vize Var Mı?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için maalesef vize sıkıntılı bir durum. Birçok Avrupa ülkesi bize vize uygulasa da hiçbir Güney Amerika ülkesi bize vize uygulamıyor. Yani “Peru’ya vize var mı” sorusunun cevabı sizi şimdiden memnun edebilir. 90 güne kadar vizesiz Peru’da kalabilirsiniz.

Buna da göz atın:

???? Meksika Yemekleri

Peru Uçak Bileti – Peru Uçak Bileti Fiyatları

Türkiye’den Peruya direkt uçak seferi maalesef bulunmuyor. Buna karşılık Madrid, Amsterdam, Londra, Lizbon gibi çeşitli Avrupa ülkelerinden Peru’ya seferler yapılmakta. Totalde 20 saatin üzerinde süren bir yolculuğa kendinizi hazırlayın. Peru uçak bileti fiyatları ise genelde kürek gibi olsa da erken almanız durumunda oldukça düşebilmekte. Skyscanner, kiwi.com, kayak.com gibi siteleri sürekli incelemekte fayda var.

Atlantik’te Gün Batımı – Peru’nun Başkenti Lima – Peru Gezi Rehberi

Peru Resmi Dili

Peru’nun resmi dili çoğu Güney Amerika ülkesi gibi İspanyolca. Bununla birlikte nüfusun önemli bir bölümü Quechua ve Aymara yerel dilini de konuşabiliyor. Hatta bu iki dil de resmi dil olarak tanımlanıyor ülkede. Bu arada bir de küçük bir kendi reklamımı yapmak istiyorum. Dünyanın en büyük online eğitim platformu olan udemy.com sitesinde İspanyolca kursum yayınlandı. 6 saatlik kursun ücreti 69 lira ve ömür boyu erişim mümkün. Üstelik kupon kodu kısmına AADESP yazarsanız kurs fiyatı 24,99 liraya düşüyor. Evet 24,99 lira. En azından bir göz atın isterim. İspanyolca Peru’da işinize yaracak çünkü baya. Kimse İngilizce bilmiyor neredeyse. Kısa süreliğine böyle bir kampanya yaptım. Linki de aşağıya koydum. Tıklayıp göz atabilirsiniz.

Udemy İspanyolca Dersleri

Peru Nüfusu

Peru’nun nüfusu yaklaşık 32 milyon. Nüfusun neredeyse üçte biri ise Peru’nun başkenti Lima‘da toplanmış durumda.

Peru Gezilecek Yerler: Tüm Peru Şehirleri

Peru Ucuz Mu?

Peru evet ucuz bir ülke. Hatta Bolivya ile birlikte Güney Amerika kıtasının en ucuz ülkesi olduğunu söyleyebilirim. Özellikle yemekler hem çok ucuz hem de yemeklerin porsiyonu oldukça büyük. Sadece bir dolara tıka basa yiyebilirsiniz.

Bununla birlikte market fiyatları da Türkiye ile kıyaslandığında daha ucuz. Genelde yerel pazarlardan alışveriş yapıyor yerel halk. Özellikle küçük şehirlerde.

Aşağıdaki siteden Peru’nun genel olarak ortalama fiyatlarını inceleyebilirsiniz.

Peru yaşam masrafları

Peru Para Birimi

Peru para birimi ‘sol’ dür. Bir peru solü yaklaşık 1,17 Türk lirası eder.

Peru Mutfağı

Peru mutfağı son yıllarda dünyanın da ilgisini çekmeyi başarmış yemeklere ev sahipliği yapıyor. Hem kadim İnka yemeklerini hem İspanyol yemeklerini harmanlamasıyla ortaya çok değişik bir füzyon mutfağı çıkarmış. Peru yemekleri uluslar arası arenada da oldukça başarılar elde ediyor. En bilinen ve en güzel yemekleri;

1- Ceviche (Taze deniz ürünlerinden yapılan bir tür balık aşuresi)

2- Arroz con Pollo (Bildiğimiz tavuklu pilav)

3- Lomo Saltado (Çeşitli soslarla kızartılmış sığır eti)

4- Pachamanca (Güveçte hazırlanmış et ve sebze)

5- Cuy (Fare kızartması olarak da bilinen fare yemeği. Kökeni İnkalara kadar gidiyor ve çok sık tüketiliyor. Tadı lezzetli, görüntüsü tiksindirici).

Peru yemekleri hakkında çok detaylı bir yazı yazmıştım. Aşağıdaki linke tıklayarak okuyabilirsiniz.

Peru Yemekleri

Peru Gezi Rehberi ve Yemekleri – Fare Kızartması

Peru Gezilecek Yerler ve Peru’nun En Turistik Noktaları

Peru çeşitli turistik şehirlere ve bölgelere ev sahipliği yapıyor. Muhtemelen ilk durağınız başkent Lima olacak ve burası turistler için bir cazibe merkezi. Tabii en önemli turistik yeri elbette ki Machu Picchu Antik Kenti. Cusco şehrine yakın olan efsane kent Machu Picchu gezginlerin Kabe’si olarak da biliniyor. Bununla birlikte ülkenin Amazon bölgesine de çeşitli turlar düzenleniyor ve oldukça keyifli. Ülkede el değmemiş bir çok alan bulunduğundan ekolojik turizm oldukça gelir getirir. And Dağları, Huaraz, Titikaka Gölü’nü de bu turizm destinasyonlarından sayabiliriz. Peru seyahati yapacaksanız bu bölgeleri atlamak olmaz.

1- Machu Picchu Antik Kenti

Peru’ya gelen çoğu turistin hatta neredeyse tüm turistlerin gelme nedeni bu antik kent işte. İnka egemenliğinin en bilinen eseri. Sarp dağların arasında ulaşması güç bir şehir. Ulaşması o denli güç ki İspanyol istilacılar burayı bulamamış ve bozulmadan günümüze kadar ulaşmış. Machu Picchu’yu uzun uzun anlatmayayım tekrar daha önce yazmıştım. Aşağıya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Machu Picchu Antik Kenti

2- Başkent Lima: Peru Gezilecek Yerler Listesinin İlk Durağı

1500’lü yıllarda kurulan Lima, Peru’nun başkenti ve en kalabalık şehri. Modern ile gelenekselin bir araya geldiği fena sayılmayan bir şehir. Çok vakit harcamaya gerek var mı emin değilim. Ama gece hayatı için, eğlence için birkaç gün kalınabilir. Miraflores en popüler, en canlı nokta. Pasifik Okyanusu’nu alabildiğine görebiliyorsunuz. Paraşüt ve sörf yapmak isteyen turistlerle dolu.

Bununla birlikte Peru’nun çok meşhur bir içkisi var. Pisco. İçilebilecek en iyi mekanlar Lima’da. Hatta özel Pisco turu bile yapılıyor. Tarihi yerler görmek istiyorsanız ise şehir merkezinde onlarca tarihi simge görebilirsiniz.

3- Trujillo

Trujillo aslında turistler açısından çok popüler bir nokta değil. Ama Peru’nun altını üstüne getirmek isteyenler için güzel bir nokta olabilir. Peru’nun kuzeyinde Pasifik Okyanusu kıyısında hoş bir şehir. Şehirde 3500 arkeolojik alan bulunuyor. Bununla birlikte çok köklü ve lezzetli yemekleri de var. Denizi ürünleri ile aranız iyiyse ve yemek yemeyi seviyorsanız Trujillo’ya mutlaka gitmelisiniz.

4- Arequipa: Peru’nun Turist Koridoru

İspanyol ve yerel Mestizo kültürünün izlerini bulabileceğiniz güzel bir şehir Arequia. Üstelik Puno, Cusco ve Nazca arasında kaldığı için turistler tarafından ziyaret edilen bir nokta. Şehrin turist çekmesinin en büyük sebebi ise Misti volkan. Hala aktif olan bu volkana tırmanışlar düzenleniyor. Ama tırmanması pek de kolay değil aklınızda bulunsun.

5- Puno – Titicaca Gölü

Puno, Bolivya ile Peru arasında kalan iki ülkenin sınırını oluşturan şehir. Şehri bu denli ünlü yapan özelliği ise Titicaca Gölü’ne ev sahipliği yapıyor olması. Deniz seviyesinin 3800 metre yukarısında bulunan bu göl Peru gezilecek yerler listenizin ilk sıralarında yer almalı bana kalırsa. Gölün üzerinde yüzen evleri görünce ne demek istediğimi anlayacaksınız.

6- Peru Gezilecek Yerler: Nazca

Nazca şehrini meşhur eden şey şüphesiz Nazca Çizgileri. Çölün ortasına çizilen devasa ve değişik şekilli çizgilerin gizemi hala tam anlamıyla çözülebilmiş değil. Çeşitli teoriler olsa da birçok insan bunları uzaylıların yaptığına inanıyor aynı piramitler gibi.

Bu çölde 800 küsur düz çizgi yüzlerce geometrik şekil ve 70 tane de hayvan figürü var. Nazca çizgileri buna verilen ad aslında. Küçük uçaklar ile tura katılıp havadan tüm şekilleri görebilir ve büyüsüne kapılabilirsiniz.

Evet Peru Gezi Rehberi – Peru Gezilecek Yerler yazısı bu kadar. Umarım yeterince ayrıntılı olmuştur. Zamanım olursa hepsini tek tek ayrı bir başlık altında ele alacağım, daha da ayrıntılandıracağım.

25 Aralık 2017 1 comment

Brezilya Gezi Rehberi Destinasyonlar Latin Amerika Seyahat

Brezilya Yemekleri – Brezilya Sokak Lezzetleri

by emre 21 Aralık 2017

written by emre

Bir yerin yemek kültürünü yansıtan en önemli gösterge sokak lezzetleridir desem yanlış olur mu? Bence olmaz. Hele ki Brezilya mutfağı için bu çok doğru. Sokakta yapılan ya da küçük dükkanlarda bulabileceğiniz Brezilya yemekleri hem çok leziz hem de çok ucuz. Kesinlikle bir Brezilya yemek tarifleri adlı bir kitap oluşturulmalı ve hepsi içine konmalı. Daha fazla ağzınız sulanmadan başlayayım listeye.

Bu arada, Latin mutfağına daha da meraklı iseniz Arjantin Yemekleri ve Peru Yemekleri yazılarım da var. Meraklısı buyursun, tıklasın.

Brezilya Yemekleri

Brezilya Yemekleri – Tuzlular

1- Coxinha

Coxinha’yı bu listenin başına almasaydım Brezilya’ya tekrar gittiğimde beni döverlerdi. Brezilya denilince akla samba, futbol ve coxinha gelir çünkü. Bizim içli köfteye de benzeyen bu atıştırmalık Brezilya yemeğinin içinde genelde haşlanmış tavuk oluyor. Hem yapımı kolay, hem lezzetli, hem de doyurucu.

2- Acarajé

Bir tür Afrika yemeği aslında Acaraje. Brezilya’da da en güzellerini Salvador’da deneyebilirsiniz. Fakat tüm ülkede satılıyor ve bence yine de çok lezzetli. Palmiye yağında kızartılan beyaz fasulyelerden hazırlanan özel bir ekmekle yapılan bu yiyecek Brezilya yemek kültürü hakkında örnek de teşkil ediyor. Yapılan bu özel ekmeğin içine daha sonra karides ve çeşitli baharatlar konuluyor. Deniz ürünleri sevenler için cezbedici.

Brezilya Mutfağı – Acaraje

3- Pão de Queijo

İçi peynir dolu küçük toplar. Daha fazla anlatmaya gerek yok. Ağzınıza atın orgazm olacaksınız. Alkollüyken aşırı iyi gidiyor. En güzelleri Minas Gerais’te yapılıyormuş.

4- Pamonha

Bu gerçekten çok değişik bir yiyecek. Daha doğrusu sunumu çok ilginç. Güney Amerika kıtasının diğer tropikal ülkelerinde de sokaklarda sık sık rastlanıyor. Bir ağacın yaprağını alıp içine genelde mısır ve pirinç koyup birkaç malzeme daha ekleyip sonra ağzını kapatıyorlar. Bohça gibi oluyor anlayacağınız. Hem tuzlusu hem de tatlısı var. Lezzetli mi? Fazlasıyla.

Brezilya Yemek Tarifleri – Pamonha

5- Tapioca

Brezilya kahvaltılarının vazgeçilmez lezzeti ve kökü Brezilya yerlilerine dayanıyor. Mısır ununun kızartılması ile elde ediliyor ve üzerine tatlı, tuzlu ne isterseniz sürebiliyorsunuz. Dilerseniz et bile ekleyebiliyorsunuz. Brezilya gözlemesi de diyebiliriz ama bunun şekli resmen beyaz havluya benziyor.

Buna da göz atın:

???? Meksika Yemekleri

Brezilya Yemek İsimleri – Tapioca

Brezilya Yemekleri – Tatlılar

1- Cocada

Hindistan cevizi, yumurta, tereyağı ve şekerden yapılan bu tatlı atıştırmalığı yerken dikkatli olun çünkü dişlerinize oldukça zararlı.

Brezilya Yöresel Yemekleri – Cocada

2- Churros

Görünüşü bizim tulumba tatlısını andırır fakat bunun içinde çikolata ya da dulce de leche adı verilen bir marmelat var. Benim favorim bu.

3- Romeo y Julietta

Romeo ve Jülyet aşkına gönderme yapan bu tatlı birbirinden oldukça zıt iki malzemenin kullanılması ile yapılıyor. Biri guava adı verilen meyve öbürü ise krem peynir. Aslen Bulgar kökenliymiş.

4- Rasparaspa

Bizim bici biciye benziyor ya. İçinde dondurma ve çeşitli meyve suları var. Adanalılar kızmasın ama bici biciden çok daha güzel.

5- Brigadeiro

Brezilya’nın çok tipik bir tatlısı. Özellikle doğum günlerinde tüketiliyor. Süt, kakao, çikolata ve tereyağından yapılıyor.

Brezilya Yemekleri Nelerdir – Brigadeiro

İçecekler

Aslında sadece yemeklerden bahsedecektim ama bir de Brezilya içkileri ve Brezilya içecekleri konusuna değineyim kısaca.

1- Caipirinha

Bu içecek, Pele’den sonra Brezilya topraklarından çıkan en muhteşem şey. Cachaca adı verilen ve şeker kamışından yapılan yerel bir Brezilya içkisinden yapılıyor. İçine buz, limon ve şeker ekliyorsunuz Caipirinha oluyor.

2- Agua de Coco

Bildiğiniz hindistan cevizi suyu. Ama direk hindistan cevizinin içinden içiyorsunuz ve çok egzotik bir hava katıyor size. Sanki Survivor’da yarışmacıymışsınız da premium üyeliğiniz varmış gibi.

Brezilya İçecekleri – Agua de Coco

3- Açai

Kökü Amazonlara dayanan bir içecek. Açai adı verilen meyveden yapılıyor. İsteğe göre içine çeşitli malzemeler ekleniyor. Hatta alkol ile kokteyl yapanlar bile var. Alkollü denemedim ama bir gün mutlaka deneyeceğim.

4- Mate

Aslında bu Brezilya kökenli değil. Daha çok Arjantin ve Paraguay’da tüketiliyor ve aslen Arjantin içeceği. Tadı çaya benziyor ama daha acı. Küçük bir bardağın içine mate yaprakları konuyor ve özel pipeti sayesinde içiyorsunuz. İçindeki su bittikçe termostan dolduruyorsunuz. Eğer kalabalık bir ortamda içiyorsanız, ortamda birden fazla mate bardağı olamaz. Bardak herkes arasında döndürülür ve ağızdan ağıza içilir. Hijyenik mi değil ama ortama ayrı bir sıcaklık, ayrı bir paylaşma duygusu katıyor.

Brezilya – Mate

Brezilya yemekleri, Brezilya içecekleri yazısı bu kadar olsun. Daha önce Brezilya Mutfağı ile ilgili bir yazı daha yazmıştım. Dilerseniz onu da buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Ya da Brezilya’da gezilecek görülecek yerler neresi merak ediyorsanız o da burada. Brezilya yöresel yemekleri ve Brezilya yemek kültürü hakkında azıcık bilgi verebildiysem ne mutlu bana.

Not: Fotoğrafların Hiçbiri Bana Ait Değildir.

21 Aralık 2017 2 comments

Destinasyonlar Kars Gezi Rehberi Seyahat Türkiye

Kars Gezi Rehberi – Kars Gezilecek Yerler

by emre 14 Aralık 2017

written by emre

Orhan Pamuk, Kar adlı romanında, on iki yıldır Almanya’da sürgün olarak yaşayan şair Ka’nın Türkiye’ye dönüşünden sonra, bir röportaj için Kars’a gelmesini ve sonrasını anlatır. Ağır ağır ve hiç durmadan yağan karın altında sokak sokak, dükkan dükkan bu hüzünlü ve güzel şehri ve insanlarını tanımaya çalışır Ka. Biz de 3 arkadaş bu güzel şehri ve insanlarını tanımak için Ankara’dan Doğu Ekspresi‘ne atlayıp Kars’a yolculuk ettik. Size fikir vermesini amaçlayarak ben de Kars Gezi Rehberi‘ oluşturdum ve Kars gezilecek yerler hakkında bilgi verdim. Gelmeden önce kitabı da okumanızı tavsiye ederim.

Bunu Okuyanlar Bunları da Okudu:

???? Doğu Ekspresi ile Kars

???? Tunceli Gezilecek Yerler

???? Hakkari Gezilecek Yerler

Kars Tren Garı – Kars Gezi Rehberi

Kars Gezi Rehberi – Kars Gezilecek Yerler

Kars Merkez

Ermeniler, Selçuklular, Osmanlılar, Ruslar… Hepsi bir dönem hüküm sürmüş bu şehirde. Hz. Ömer ordularının Kars’a kadar geldiği ve şehri müslümanlaştırmaya çalıştığı da söylenir. 1878-1918 yılları arasında, 40 yıl Rus yönetiminde kalmış. Bu yüzden şehirde belirgin bir şekilde Rus kimliği hissediliyor. Mimari kültürü, başka bir ülkede yürüyormuşsunuz hissi veriyor. St. Peterburg’u andıran konakları, sokaklar boyunca yan yana dizili olarak değişik bir atmosfer yaratıyor.

Kars Gezi Rehberi – Kars Sokakları

Şehre belli bir kimlik kazandıran eserlerin başında Kars Kalesi gelir. Kösedağ Savaşı’ndan sonra bir süre Moğol kontrolünde kalmış şehir. Şimdiki kalenin bulunduğu yerdeki eski kaleyi yıkmışlar. Daha sonra, Osmanlı Sultanı 1. Süleyman kaleyi modern bir tarzda yeniden inşa ettirmiş. Şehri de yeniden canlandırmış. O tarihten sonra İran harpleri için kilit rol oynamış. Türkiye’nin en çok savaş görmüş kalesi olduğu da söylenir. Sarp bir yamacın tepesinde bulunan kaleden, bir kış günü baktığınızda beyaz gelinliğini giymiş, üzerinde duman tüten Kars şehrini görürsünüz.

Kars Kalesi’nden Şehre Bakış

Kalenin hemen dibinde On İki Havariler Kilisesi adında bir kilise var. Yıllarca kereste deposu olarak kullanılmış(şaşırtmadı). 1993’te camii olarak hizmete açılmış, pimapen doğrama ve soba takılmış(yine şaşırtmadı). Bunları bilmeseniz de devletin minik dokunuşlar yaptığı hissediliyor.

Kars Gezi Rehber i- On İki Havariler Kilisesi

Kars Gezilecek Yerler- On İki Havariler Kilisesi

Bagratlı Ermeni hükümdarları yaptırmış bu kiliseyi. Kubbe tamburunun dış yüzeyinde İsa’nın 12 havarisi görülüyor. İsmi oradan geliyor. Sade ve etkileyici bir eser. Aşırı mimari bilginiz olmasına gerek kalmadan bir bakışta Ermeni mimarisi olduğunu anlıyorsunuz.

93 Harbi olarak bilinen, Osmanlı’nın çok büyük kayıplar aldığı 1878 Rus savaşından sonra Rus kontrolüne girmiş kent. Bu işgal, şehre apayrı bir hava katan hadise de olmuş ayrıca. 1917 yılında Bolşeviklerin başa gelmesi üzerine yapılan anlaşmalarla Ruslar çekilmiş, Osmanlı yine kontrolü almış. Ardından kaybedilen dünya savaşı neticesinde İngilizler, burada Ermenistan kurulmasını kararlaştırmış. Bir süre Ermenilerin kontrolünde kalsa da 1921 yılında kesin olarak yeni cumhuriyet hükümetine bağlı hale gelmiş şehir. O gün bugündür Türkiye’nin en Kuzeydoğusundaki ilidir.

Kars Gezilecek Yerler: Ani Harabeleri

Kars’ta gezilecek yerler listesinin başında elbette ki Ani Harabeleri geliyor. Ani, dünyanın sonunda metruk bir şehir. Usul usul süzülen Arpaçay, Ermenistan ile sınırı oluşturuyor. Karşıya bakınca 3-4 metrelik kulelerin üzerinde uzun namlulu silahlarla bekleyen Ermeni askerlerini görmek mümkün. Sınırların anlamsızlığını sorguluyor insan bir an.

Sol Taraf Ermenistan, Sağ Taraf Türkiye – Kars Gezi Rehberi

Harabe alanı oldukça geniş. Koyu kızıl volkanik taşlarla yapılmış heybetli birkaç bina ayakta durmaya çalışıyor. Yıkılmaya yüz tutmuşlar ama hala tüm heybetleriyle ayaktalar. Arkada bir dağ var. Ermenicesi Aragats, Türkçesi Alagöz. Açık havada güneye bakınca Ağrı Dağı’nın zirvesini görmek de mümkün. Türkiye’de bulunan en etkileyici yer bana göre. Sessizliğin tadını sonuna kadar çıkarabilirsiniz.

Ani Harabeleri Tarihi

Kent 8. yüzyıl sonlarında Ermeni Bagratlı ailesinin mülkiyetine geçmiş. Ermeni kral Gagik devrinde en şanlı dönemini yaşamış. 100.000 kişiye kucak açmış ki muazzam bir sayı. O dönemin başyapıtları sayılan kiliseler ve saraylar yapılmış. 1045 dolaylarında Bizans Ani’yi zapt edip Bagratlı hükümetine son vermiş. Sonrasında da kent savunmasız kalınca Selçuklular çökmüş. Selçuklular bir yönetim de tesis etmemiş ya da edememiş. İlerleyen yıllarda da bir süre Gürcü beylerinin kontrolünde kalmış. Sonra Timur gelmiş taş üstünde taş koymamış. Bir de üstüne büyük bir deprem yemiş şehir, bütünüyle terk edilmiş. Halk 14. yüzyıl sonunda topluca Kırım’daki Kefe kentine göçmüş. 1475’te Fatih Sultan Mehmet’in veziri Gedik Ahmet Paşa Kırım’ı fethe gittiğinde, Ani’den göçen Ermenililer onu desteklemişler. Sonrasında Paşa hepsini toplayıp himayesine alıp kendi adını taşıyan Gedikpaşa semtine yerleştirmiş.

Kars Gezi Rehberi – Ani Harabeleri

Yakın tarihe gelince ise Rus himayesinde, bugünkü değeri anlaşılmış, kazı çalışmaları başlatılmış.

Kentte olağanüstü birkaç eser var. Bunlar, Ayasofya’nın kubbesini ikinci kez yapan mimar Drtad’ın inşa ettirdiği Meryem Ana Kilisesi, İran-İslam mimari etkisinin çok açık görüldüğü Aziz Grigor Kilisesi ve ortadan ikiye yarılmış vaziyette duran Halaskar Kilisesi. Bir de kent içindeki tek islami eser olan Minuçihr Camii’ni saymak lazım. Bu sınırlar içinde yapılan ilk camilerden biri.

Kars Gezi Rehberi – Ani Harabeleri

Bunlar gibi daha birkaç eser ve muhteşem bir doğa var. Ancak Türkiye sınırları içerisinde olduğu için gerekli değer verilmeyen yerlerden. Toplu taşıma bile yok. Özel araçla ya da taksi ile gidiliyor. Taksi ile git-gel 100 lira civarı. Pazarlık yeteneğinize bağlı artık.

Kars Gezilecek Yerler: Çıldır Gölü

Ardahan ile Kars arasında ama Ardahan’a bağlı şahane bir göl. Maalesef buraya da ulaşım yok. Daha doğrusu var ama bırakan araç tekrar almaya ertesi gün geliyor. En son öyleydi. Şimdi nasıldır bilemiyorum. Ardahan üzerinen ulaşmak daha kolay olabilir.

Yaz mevsiminde seveni de kış mevsiminde seveni de çok. Etrafında hiçbir şey yok. Uçsuz bucaksız bir alan. Güzelliği de oradan geliyor biraz. Kışın, gölün tamamı buz tutuyor. Şubat ayında panayırlar, festivaller düzenleniyor. 2016 kışında buzun kalınlığı yeterli seviyeye ulaşamadığından etkinlikler iptal edilmişti. Buz kırılarak Çıldır’ın meşhur Sarı Sazan’ı avlanıyor. Turistik amaçlı size de tutturuyorlar.

Kars Yemekleri

Kars’ın çok meşhur 3 yemeği var aslında. Biri sarı sazanı, ikincisi kaz eti, üçüncüsü de hangel. Diğer yemeklerine haksızlık olmasın da bunlar en bilinenleri. Tabi Kars kaşarı ve balını da unutmamak gerek. Şehir merkezinde hepsini bulmak mümkün. Her restoran belirli standartların üzerinde. Sürpriz yaşamazsınız.

Kars Yemekleri – Hangel – Kars Gezi Rehberi

Kars’a Ulaşım

Sanırım Kars’a ulaşmak için en popüler vasıta Doğu Ekspresi. Ankara’dan Kars’a yaklaşık 25 saat süren bu yolculuk, son zamanlarda pek çok kişi tarafından tercih ediliyor. Doğu Ekspresi hakkında ayrıntılı bir yazı daha önce yazmıştım. Doğu Ekspresi(Ankara-Kars Treni) yazımı Buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Doğu Ekspresi'nden Manzaralar Kars gezi rehberi öncesinde

Kars Gezi Rehberi – Doğu Ekspresi’nden Manzaralar

Kars Etnolojisi

Türkiye öyle değişik bir yer ki gezdiğiniz yerleri daha iyi anlamak daha iyi görebilmek için oranın tarihini de bilmeniz gerekir. Bir yerin tarihi ise o bölgenin insanlarından, etnik unsurlarından ayrı düşünülemez. Coğrafya insanına, insanı coğrafyaya sirayet eder. Bir yeri gezerken sadece doğal güzelliklerini görmek yetmez. İnsanlarını tanımak, insanların hikayelerini dinlemek de gerekir. Bunların hepsini yaptığım zaman ‘Tamam ben burayı tam anlamıyla gezdim’ diyebiliyorum ben. Bu yüzden bir şehrin, bir bölgenin etnolojisi benim için çok önemli.

Kars da etnik olarak girift bir yapıya sahip. Bu kadar dar bir alanda bu kadar farklı etnik unsurun olması Türkiye için bile şaşırtıcı. Ani civarındaki köyler, Digor gibi ilçeler baştan aşağı Kürt. Arpaçay tarafına doğru Azeri nüfus fazlalaşıyor. Birçok yerde de Karapapak ve Terekeme denilen Kafkas kökenli iki Türk kavminden insanlar yaşıyor. Eskiden beri bu yörede yerleşik olanlar Terekeme, Rus işgalinden sonra Tiflis tarafından gelenler ise Karapapak. 15. yüzyılda Şiilere kızıl başlıklarından ötürü “Kızılbaş” dendiğinde Karapapaklar siyah koyun derisinden yaptıkları başlıklarından vazgeçmemişler. Adları oradan geliyor.

Bu bölgenin siyasi ve etnik giriftliğinin bu denli dengeli olması Türkiye’de güzel şeylerden bir tanesi. Bir kıraathanede çay içebilecek fırsatınız olursa doğrudan dalın içeri.

Kars Gezi Rehberi – Ani Harabeleri

14 Aralık 2017 0 comment

Asya Destinasyonlar İsrail Gezi Rehberi Seyahat

Kudüs Gezi Rehberi

by emre 7 Aralık 2017

written by emre

Orta Doğu kültürüne ve dinler tarihine meraklı iseniz akla ilk gelen yer şüphesiz Kudüs. 3 semavi din için de muazzam bir önem arz eden bu şehir gideni hayran bırakacak şekilde güzel. Ben de Kudüs Gezi Rehberi oluşturarak gideceklere fikir vermeyi amaçladım. Hem tarihinden biraz bahsedeceğim hem de neler yapılır nereler görülmeli anlatmaya çalışacağım.

Bunu okuyanlar bunları da okudu:

???????? Tel Aviv Gezilecek Yerler

???????? İran Gezilecek Yerler

Kudüs Gezi Rehberi

Genel Notlar

Öncelikle Kudüs’ü ziyaret etmeniz için İsrail vizesi gerekiyor. Ancak, işin güzel tarafı vizeye herhangi bir ücret ödemiyorsunuz. İstanbul’da Yapı Kredi C blok içerisinde İsrail Konsolosluğu bulunuyor ve gerekli belgeleri tamamlayıp vizenizi kolaylıkla alabiliyorsunuz. Yaklaşık 2 haftada vizeniz çıkıyor. Burada önemli olan bir nokta var: Bilindiği üzere İsrail ile bütün Arap ülkelerinin sorunu var ve pasaportunda İsrail vizesi olanları ülkelerine almıyorlar. Eğer yakın dönemde bir Arap ülkesini ya da İran’ı ziyaret edecekseniz vizenizi, pasaporta değil de ayrı bir kağıda vurmalarını rica edebilirsiniz. Ben pasaportuma vurdurduğum için İran’a giderken pasaportumu yenilemem gerekmişti. Siz bu hatayı yapmayın. Başka bilinmesi gereken şey ise Türkiye’den Kudüs’e direkt uçuş yok. Havaalanı Tel Aviv şehrinde. Ama İsrail çok küçük bir ülke özellikle doğu ucu ile batı ucu araba ile yaklaşık 40 dakika. Ben Gurion havaalanı da Tel Aviv ile Kudüs’ün tam ortasında aslında. Yani havaalanından direkt Kudüs’e de ulaşabilrsiniz.

Bir başka ayrıntı ise eğer İsrail’e cuma akşamı ya da Cumartesi sabahı varacaksanız, şehrin bir zombi saldırısına uğradığını düşünebilirsiniz. Çünkü sokaklarda kimse yok. Şabat adını verdikleri Cumartesi günü, Yahudiler için oldukça kutsal. Cuma akşamından cumartesi akşamüstüne kadar vakitlerini ibadet ederek geçiriyorlar ve ne toplu taşıma araçları çalışıyor ne dükkanlar açık. Bazı müslüman taksiciler o gün çalışıyor. O taksileri kullanabilirsiniz.

İsrail pahalı mı diye soruyorsanız; evet, İsrail gerçekten çok pahalı bir ülke. Özellikle Tel Aviv dünyanın en pahalı on şehrinden biri. Bir buçuk litrelik suya 20 liraya yaklaşan fiyatları ödemeniz mümkün. İşin güzel yanı ise Müslüman mahallelerinin çoğunda hayratlar var. Yolunuz düşerse suyunuzu iyice depolayın. Ama bunun dışında ödeyeceğiniz fiyatlar da oldukça yüksek. Kudüs, Tel Aviv’e göre nispeten daha ucuz.

Kudüs’e Nasıl Giderim?

İsrail’e gelmişken muhtemelen Tel Aviv’e de uğrarsınız. Hatta büyük ihtimalle ilk durağınız orası olur. Tel Aviv’den Kudüs’e her saat otobüs kalkıyor. Yolculuk yaklaşık 40 dakika sürüyor. Ücreti tam anımsayamıyorum ama 25-30 lira civarı bir ücret ödemeniz gerekiyor. Bu arada, İsrail’de çoğu kişi İngilizce bilmiyor ve tabelalar genelde İbrani alfabesinde. Bu sizi en çok zorlayacak konu olacak. Önceden, internet üzerinden bir araştırma yapmak orada yardıma muhtaç kalma olasılığınızı biraz düşürecektir.

Kudüs otobüs terminaline geldikten sonra Jaffa adı verilen uzun bir caddeden yürüyeceksiniz. Bu yolu dümdüz takip ederseniz eski Kudüs’e varıyorsunuz. O caddenin bulunduğu bölge ise yeni Kudüs adı verilen modern bölge. Sağlı sollu restoranlar, oteller, mağazalar mevcut. Biz Jarusalem Hostel’de kalmıştık. Hem fiyatı makuldü hem de oldukça memnun kaldık. Düşünebilirsiniz.

Kudüs Adı

Kudüs, Arapçada kutsal anlamına geliyor. Müslümanlar bu şehre Kudüs derken Yahudiler, Yeruşalayim diyor. İngilizcesi de bu yüzden Jarusalem olarak geçiyor. Bildiğiniz üzere “selam” Arapça barış demektir. İbranice Şalam/Şalom da aynı anlama gelir. Bu sebeple şehrin adının etimolojik olarak anlamı “Barış Şehri”dir. Kaderin ironisi olacak ki binlerce yıldır şehirde barış bir türlü tesis edilemiyor.

Kudüs Hakkında Genel Bilgiler

Eski şehir 4 ayrı bölgeye bölünmüş durumda. Bunlar Hristiyanlara, Yahudilere, Müslümanlara ve Ermenilere ait mahalleler. Çoğu yerde bir mahalleden diğerine geçtiğinizi anlamıyorsunuz bile. Ama siyasi olarak sıcak bölgelerde sıkı kontrolden dolayı mahalle değiştirdiğinizi hemen anlayabilirsiniz. Uzun namlulu silahlarla bekleyen onlarca asker ve polis göreceksiniz tedirgin olmayın. Bir süre sonra alışılıyor.

Ermeni mahallelerinde duvarlarda, dükkanlarda “1915 Olayları”nı gösteren fotoğraflar, haritalar görmeniz mümkün. İnsanları çok iyi olsa da ben Türk olduğumu söylemeye çekindim. Hassas bir konu olduğu için risk almadım. Siz de siyasi sohbetlere girmekten kaçınabilirsiniz.

Müslüman mahalleler klasik şark cümbüşü havasında. Kalabalık, düzensiz, karmaşık. Diğerleri ile kıyaslayınca pis. Ama ayrı bir havası var. Otantik. Esnaf, şaşırtmayacak derecede kazıkçı. Dikkat!

Yahudi Bölgesinde Gezilecek Yerler

İsrail Krallığının 3. Kralı olan Davut(Kur’an’a göre Hz. Davud), Kudüs şehrinin kurucusudur ve üç dine göre de Zebur bu peygambere indirilmiştir. Bu sebeple Yahudiler için önem arz eder Kudüs. Yahudilikte kutsal dört şehirden en kutsalıdır(diğerleri: Hebron, Tiberya, Safed). Davud, 12 kabileyi birleştirip Kudüs şehrini kurarak bir nevi İsrail devletini de kuruyor. Yahudiler 1000 yıl boyunca bu şehri yönetiyor ve sürgünden sonra da bu şehre kutsiyet atfediyorlar.

1000 yıllık Kudüs hakimiyetleri sürecinde Kudüs Tapınağını inşa ediyorlar. Bugün o tapınaktan kalan tek kısım ise Ağlama Duvarı adı verilen Batı Duvarları. Günün her saati burada dua eden insanlar görmeniz mümkün. Özellikle cuma ve cumartesi günleri müthiş kalabalık. İnsana uhrevi bir hava veriyor ve etkilenmemek gerçekten mümkün değil. Duvarın karşısında ağlayarak transa geçen onlarca insandan bahsediyorum. Gerçekten inanç denilen olgu çok ilginç bir şey.

Kudüs Gezi Rehberi – Ağlama Duvarı

Kadınlar ve erkekler ayrı bölümlerde ibadet ediyor. Kadınların kapalı giyinmesi, erkeklerin ise başlarına kippa adı verilen takkeden takması gerekiyor.

Hacı Olduğum Dakikalar asdfghjkl

Hristiyan Bölgesinde Gezilecek Yerler

Nasıralı İsa, Kudüs’e gelerek burada öğretisini yaymayı amaçlar. Ancak sonrasında Roma valisi, öldürülmesini emreder ve çarmıha gerilir. Üç semavi dine göre de burada ölür, burada göğe yükselir ve tekrar burada dünyaya gönderilecektir. İsa sırtında çarmıh ile yüksek bir tepeye zorla yürüttürülür ve 14 farklı noktada yorgunluktan düşer. Bu 14 noktalı rota “Çile Yolu” olarak anılır ve hacı olmak isteyen Hristiyanlar bu rotayı çarmıh taşıyarak yürürler. Hz. İsa’nın çarmıha gerildiğine inanılan yer ise bugün Kutsal Kabir Kilisesi diye adlandırılır. Hz. İsa bu kilisede çarmıha gerilip göğe yükseldiği için Hristiyanların başlıca ziyaret ettiği yer. Bu sebeple çok kalabalık. Kilisedeki görevler mezheplere pay edilmiş durumda ve çeşitli mezheplerden din adamlarını görmeniz mümkün. Tek kelime ile şahane bir yer. Rehbersiz gezilmemeli.

Kudüs Gezi Rehberi – Kutsal Kabir Kilisesi

Müslüman Bölgesinde Gezilecek Yerler

Müslümanların ilk kıblesi, Kudüs içerisinde bulunan Mescid-i Aksa’dır. Ayrıca Hz. Muhammed’in Burak adı verilen bir binek hayvanıyla miraca yükseldiği ve Allah’la pazarlık yaptığı, konuştuğu yer olarak kabul edilir. Bence Kudüs’ün en etkileyici yeri. Giriş sadece Müslümanlara serbest. Başka dinden insan giremiyor. Çaktırmadan girmek belki mümkün. Tipiniz müslümanı andırmıyorsa girişte asker tarafından bazı sorular soruluyor. Fatiha oku, nereden geliyorsun gibi. En kestirme yolu kimliğinizi göstermek. Bizimkilerde din hanesi olduğu için orada islam yazısını gören asker hemen içeri buyur ediyor.

Kudüs Gezi Rehberi – Mescid-i Aksa

Bir de sanılanın aksine o sarı kubbeli yapı Mescid-i Aksa değil. Mescid-i Aksa o bölgenin genel adı. Sarı kubbeli olağanüstü yapının adı ise Kubbet-üs-Sahra. 10-20 metre ilerisinde ise Mescid-i Aksa camii var. Orada ibadet edilebiliyor.

Kudüs Gezi Rehberi – Kubbet-üs-Sahra

Zeytindağı

Bir de Zeytindağı adı verilen, Kudüs panoramasını görebileceğiniz ve 3 din için de önemli bir tepe var. Mesih’in bu tepe üzerinden Kudüs’e gireceğine ve Sırat Köprüsü’nün burada kurulacağına inanılıyor. Bir de emin değilim ama Hz. İbrahim’in oğlu İsmail’i kurban etmek için götürdüğü tepe buydu sanırım. Yanlış hatırlıyorsam yorum kısmında düzeltin beni lütfen.

Ağlama Duvarı ve Kubbet-üs-Sahra

Kudüs gezi rehberi bu kadar. Osmanlı döneminden, İngiliz hakimiyetinden de bahsetmek gerekiyordu belki ama çok uzayacak. Başka zamana diyelim.

Son olarak, Kudüs gerçekten çok ilginç ve sayısız sırla dolu bir yer. Biraz tarih bilmeden ve kutsal kitapları okumadan burayı anlamak imkansız. Ben bildiğimi zannederdim ama bilinmeyen binlerce şey var. Seyahat planı yapacaksanız mutlaka bir şeyler araştırıp okuyarak gidin.

7 Aralık 2017 0 comment

Destinasyonlar Gaziantep Gezi Rehberi Mardin Gezi Rehberi Şanlıurfa Gezi Rehberi Seyahat Türkiye

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi – Mardin-Urfa-Antep

by emre 4 Aralık 2017

written by emre

Güneydoğu Anadolu, Türkiye içi seyahat planları olanların ilk alternatiflerinden. GAP Turu olarak adlandırılan bu rota, genellikle Mardin, Şanlıurfa ve Gaziantep‘ten oluşuyor. Kültürel dokusu, canlı tarihi ve leziz yemekleri ile gerçekten de Güneydoğu Anadolu, bulunmaz bir rota sunuyor size. Ben de GAP turunda nereler gezilir merak edenler için Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi oluşturayım dedim. Kendimce Güneydoğu Anadolu gezi rotası oluşturdum. Başlamadan önce, daha önce Tunceli Gezilecek Yerler ve Hakkari Gezilecek Yerler yazıları yazmıştım. Üzerlerine tıklayarak okuyabilirsiniz.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi

Güneydoğu turu yapmak istiyorsanız özellikle araba ile yaparsanız çok daha büyük keyif alırsınız. Araba ile Güneydoğu Anadolu turu sayesinde kıyıda köşede kalmış birçok noktaya gitmeniz de mümkün. Ben bunun eksikliğini bir miktar yaşadığım için böyle naçizane bir tavsiyede bulunabilirim sizlere. Evet, Gap turu gezilecek yerler listesine başlalayım. Güneydoğu turunda ilk rotamız Mardin.

Mardin Gezilecek Yerler

Çok eski, eski olduğu kadar da zengin bir kent Mardin. Urfa tarafından gelenler için şehrin girişi şahane bir manzaraya ev sahipliği yapıyor. Doğudan, Midyat tarafından gelenler ise bu güzellikten mahrum kalıyor maalesef. Uzaktan ne kadar güzel olsa da eski şehrin içine girdikçe modern devlet mimarisi kendini tüm dejenere unsurları ile gösteriyor. Beton ve plastik ucubeler her yeri sarmış. Yine de Türkiye’nin en güzel kentlerinden biri Mardin bana kalırsa. Labirent misali sokaklarında kaybolmak başlı başına bir ayrıcalık. Mardin’i görmeden olmaz gerçekten.

Mardin Sokakları

Mardin’in adı, Süryanice kale anlamına gelen Merdo kelimesinden geliyor. Mardin, merdonun çoğulu. Kaleler demek yani. Yakın çevresinde bulunan 4 adet kaleden dolayı bu ismi almış. Fethedilmesi zor bir tepenin üzerine gerdanlık gibi kurulmuş. Yıllar boyunca Romalılar, Araplar, Artuklular, Akkoyunlular tarafından yönetilmiş. Şehirde güzel denilebilecek ne kadar güzel eser varsa ya Artuklulardan ya da Akkoyunlulardan kalma. Osmanlı taş üstüne taş koymamış. 30-40 sene önce şehrin çok daha güzel olduğu söyleniyor. Şehirdeki bozulma bu 40 sene içerisinde başlamış.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi – Mardin

Mardin şehrinin çoğu Arap kökenli. 1910 yılına kadar Süryaniler nüfusun neredeyse yarısını oluşturuyormuş ama sonrasında “ha Ermeni, ha Süryani” politikasına kurban gitmişler. Çoğu kaçmış. Bir kısmı İstanbul’da, çoğu İsveç’te. Süryani nüfusunun tamamının 2000 civarında olduğu söyleniyor şu anda. Süryani izleri kentte çok hissediliyor ama bir avuç insan kalmışlar maalesef. Şehirde bulunan Kürtler ise varoşları tutmuş daha çok. Zengin muhitte oturdan pek Kürt yok.

Geçmişten beri ticari olarak hareketli bir kent zaten Mardin. Hep de önemli bir kent olagelmiş bölgede. Bağdat, Musul, Anadolu hattında kavşak görevi görmüş. Ticaret Arapların tekeline girmiş; Süryaniler kuyumculukta meziyetlerini sergilemişler; Kürtler ise aşağıda göreceğiniz uçsuz bucaksız ovanın kontrolünü ellerine almışlar ve kervanların güvenliğinden sorumlu olmuşlar. Aralarında güzel bir iş bölümü oluşturmuşlar anlayacağınız. Para tabii ki Arapların elinde dönmüş, Kürtlere yine zırnık yok. 🙂

Mardin’in tabii ki en önemli unsuru, dar sokakları, taş konakları ve çok az sayıda görebileceğiniz şahane cumbalı evleri. Mardin gezilecek yerler arasında bunlar olmazsa olmaz. Labirent gibi dar sokaklarına araba giremiyor. Bu yüzden çöp toplama işi eşekler sayesinde yapılıyor. Eşeklerin adları Çari, Dara ve Reşo. Hatta geçenlerde Mardin Belediyesi, bu üç eşeği emekli ederek onlara bir tören bile düzenlemiş. Emeklilik ikramiyesi olarak da ölünceye kadar bakımları yapılacak. Gerçekten hoş ve ilginç bir haber.

Çarşıya gelince ise çarşı boylu boyunca restoran, şarapçı, takıcı, kuyumcu. Tipik bir şark cümbüşü havası hakim.

Mardin’deki en önemli yapılar Ulu Camii ve Zenciriye Medresesi. Zenciriye Medresesi’nin merdivenleri oldukça dik ama tırmanınca dehşet güzellikte bir manzara karşılıyor insanı. Şehrin biraz aşağısına doğru Kasımiye Medresesi var. Değişik, güzel bir yapı. Bahçesinden bakınca uçsuz bucaksız Suriye Ovası’nı görüyorsunuz.

Suriye Ovası

Yemek yemek için onlarca alternatif mevcut. Kervansaraydan bozma yerlerden birine atın kendinizi pişman olmazsınız. Yemekler leziz. Tatlılar zaten doğuda hiç sürpriz yaşatmıyor. Güneydoğu Anadolu gezi rehberi listesinin ilk kısmı benim için Mardin’di.

Deyrül Zaferan Manastırı

Mardin civarında gezilecek yerlere geçelim şimdi de. Kentin 5 km. kadar doğusunda çevresi yalnızca badem ve zeytin ağaçları ile çevrili ıssız bir yer. Süryani cemaatinin en önemli dini merkezlerinden biri. Olağanüstü bir mimariye sahip. Gitmeden dönmek yanlış olur. En önemli din adamlarına Patrik adı veriliyor. Sadece bir tane Patrik var. Eskiden Patrik ve Patrikhane Mardin’de imiş. Timur Mardin’dekini yakıp yıkınca Şam’a taşınmış. Diğer önemli din adamlarına ise Metropolit adı veriliyor. 4 tane mevcut. İkisi Mardin’de biri İstanbul’da biri Adıyaman’da. Deyrül Zaferan’da da bir metropolit bulunuyor. İçeride Midyat ve çevre köylerden gelen Süryani çocuklara eğitim veriliyor. Restorasyonu İstanbul’daki Süryani işadamları yaptırmış. Çevredeki zeytin ve badem ağaçlarının geliri Manastıra ait.

Süryani Alfabesi ile Yazılmış Bir Yazı

Mardin Midyat

Mimari açıdan Türkiye’nin en ilginç kentlerinden biri Midyat. Ama Türkiye’deki her güzel kentin kaderinde yazılı olduğu gibi burası da olumsuz anlamda değişmeye başlamış. Gittiğimde birkaç eve dozer girmiş, yıkmaya başlamıştı.

Eski kent ile yeni kent arası 3 kilometre civarı. Bankalar, belediye binaları Estel adı verilen yeni kentte. Eski Midyat’taki evler ise tek kelimeyle şahane. Çoğu pansiyon olmaya niyetlenmiş. En güzelini Çekül Vakfı onartmış, konukevi yapmış. O bildiğiniz, gördüğünüz çoğu Midyat fotoğrafı bu evin çatısında çekilmiş. Giriş 2 tl.

Midyat Konukevi

Midyat’ta yemek için en iyi alternatiflerden biri “Gelüşke Han”. Fiyatlar makul, yemekler leziz.

Bununla birlikte, Mardin, gerçekten görülecek, gezilecek onlarca yere sahip. Hepsini gezmek benim yapabileceğim bir şey değildi. Arabasız gerçekten zor bir rota. Araba ile Güneydoğu turu yapmak daha mantıklı dediğim gibi. Toplu taşıma ile asıl görülmesi gereken Süryani köylerine gidilmesi maalesef imkansız. Güzel olduğunu duyduğum, bir dahaki sefere daha planlı olarak gideceğim yerler şu şekilde: Midyat’ta bulunan Gülgöze, Altıntaş, Anıtlı, İzbırak, Barıştepe Köyleri. Savur, Dargeçit, Kızıltepe, Derik ilçeleri. Gitme planı yapanlar bu bölgeleri atlamazlarsa pişman olmazlar sanırım. Mardin’de gezilecek yerler arasında önde gelen noktalar buralar.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi-Midyat

Urfa Gezilecek Yerler

Sanırım Urfa, Türkiye’nin en karakterli, en usturuplu şehri. Türk-Devlet tipi mimari standartlarına henüz tam anlamıyla ulaşamadığı için şanslı. Gözle görülen bir bozulma yok. Eski Urfa denilen şehir merkezi, güzellikten nasibini fazlasıyla almış. Hem sessiz sakin, hem de misafirperver insanlara ev sahipliği yapıyor. İnsanlar hurafelere olabildiğince bağlı. 2000-3000 yıllık geçmişi olan hurafeler bunlar. Bu bağlılık belki de şehrin bozulmamasının ana nedeni. Yoksa Balıklıgöl, balık çiftliği de yapılabilirdi. Urfanın insanları şehirlerine ve Balıklıgöl’e çok ayrı bir kutsiyet addediyor.

Urfa Balıklıgöl

Balıklıgöl’de balıklara yem atmadan olmaz tabii ki. Sayısız, iri iri bir sürü balık. Eskiden daha fazla imiş. Şimdi azaldığını söylüyorlar. Tepede Urfa Kalesi var. Çok bir şey kalmamış ama Urfa Ovası boylu boyunca göz önüne seriliyor.

Şehir merkezinde çok büyük ve güzel bir müze var. Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi. Gerçekten hakkı verilerek yapılmış. Yapıldıkça bir sürü eser, mozaik de fışkırmış zeminden. Bir kısmı Antep’ten getirilmiş. Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler arasında kesinlikle.

Göbeklitepe

İnsanlık tarihinin en eski yapısı olduğu iddia ediliyor. Bilen biri için muazzam derinlikler, bilgiler barındırıyor. Şehir merkezinden yaklaşık 10 km. uzakta. Ama gelin görün ki şehirden oraya giden toplu taşıma aracı yok. (Belki şu an vardır) Hem bu denli önemli bir şeye sahipsiniz hem de toplu taşıma aracıyla ulaşmayı imkansız hale getiriyorsunuz. Türk vizyonsuzluğunun ve ilgisizliğinin tipik örneği. Özel araç ve taksi olmadan gidilemiyor maalesef.

Bu gezi, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ilgisizliğini, boşvermişliğini de göstermesi açısından önemli benim için. Sürekli eleştirel bir tutum takınmak istemiyorum ama maalesef durum böyle.

Göbeklitepe-Urfa

Birecik-Halfeti

Birecik bilindiği üzere nesli tükenmekte olan “kelaynak” kuşları ile ünlü. Bir üretim merkezine almışlar kuşları, kafeste bekletiyorlar. Onların da uçası gelmiyor zaten. Bütün gün tembellik yapıyorlar.

Gurmelik iddiam yok ancak hayatımda yediğim en güzel kebabı Birecik’te yedim. İkinci Bahar adlı restoranda haşhaşlı kebabı yemeden dönmek çok büyük hata olur. Hemen yanında Sahil Restoran var. Gitmedim ama gidenler oranın da çok iyi olduğunu söylüyor.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi – Rumkale/Halfeti

Halfeti ise olağanüstü bir yer. Antep sınırında. Akıllı üç beş kişinin elinde Güneydoğu’nun cazibe merkezlerinden birine dönüşebilirmiş. Ama dönüşememiş. Baraj suyu altında kaldıktan sonra ayrı bir egzotizme büründüğünü söylüyorlar. Ulaşım teknelerle yapılıyor. Yüzüklerin Efendisi filminin sahnelerini aratmayacak boğazlardan geçilerek ulaşılıyor. Anlatmaya kelimelerin yetmeyeceği ve beni çok şaşırtan bir yerdi Güneydoğu Anadolu’da.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi – Halfeti

Gaziantep Gezilecek Yerler

Seveni nedense çok seviyor ama ben yemek ve tatlı dışında bir şey bulamadım, göremedim. Çarşılarının çok daha güzelleri Urfa’da var. Kalabalık, yolunu kaybetmiş bir şehir. Hafta sonları şehir zombi saldırısına uğramış kadar boş. Ailecek mangala gidiyorlar. Şehrin üstünü duman alıyor.

Gelelim en can alıcı sorulara: “Antep’te nereden baklava yenir?”, “Antep’te nerede kebap yenir?”

Baklavalarının ya da genel olarak tüm şerbetli tatlılarının tadı gerçekten leziz. Birden fazla alternatif mevcut yemek için. İmam Çağdaş, Koçak, Güllüoğlu en bilinenleri. Lezzet olarak ben pek bir fark görmedim aralarında. Hepsi lezzetli. Künefe için de Cumba adlı mekanı tek geçerim. Hem çeşit çok hem de olağanüstü bir tat. Her daim dolu. Belki erken gitmekte fayda var.

Güneydoğu Anadolu Turu ‘nun en Güzel Kısmı: Baklava

Kahvaltıda beyran yiyorlar. Oldukça acı. Acıyla arası olmayanlar tecih etmesin. Üstüne de katmer. Yemek adabını bu kadar iyi bilen insanları tanımak güzel. Eski kent merkezinin orada leziz yemekler yenilecek onlarca yer var. Urfa ciğeri gerçekten dehşet bir şey. Deneyin.

Güneydoğu Anadolu Gezi Rehberi – Urfa Ciğeri

Bir de tabii ki Zeugma Müzesi’nden bahsetmek lazım. Türkiye’de gördüğüm en güzel müze gerçekten. Olağanüstü mozaiklere ev sahipliği yapıyor. Ünlü Çingene Kızı isimli mozaik sizi biraz hayal kırıklığına uğratabilir ama genel olarak mozaikler çok etkileyici.

Çingene Kızı

Asıl Antik Zeugma kenti Nizip ilçesi yakınlarında aslında. Araları 8-10 km. Şehir baraj suyu altında kalacağı için son anda apar topar mozaikleri kaçırıyorlar, müzeye yerleştiriyorlar. Bazıları kaçakçıların elinde heba oluyor. Hikayeleri yine üzücü ve acıklı.

Evet, Güneydoğu Anadolu gezi rehberi bu kadar. Antep, Urfa, Mardin gezilecek yerler nereler onları anlatmaya çalıştım. Gap turunda nereler gezilir diye soruyorsanız cevabı artık biliyorsunuz. Bunların dışında anlatılacak, gösterilecek çok şey var ama bu kadarla yetinelim şimdilik. Sorusu olan ya da bilgi almak isteyen olursa yorum kısmına yazabilir.

4 Aralık 2017 2 comments

Bitlis Gezi Rehberi Hakkari Gezi Rehberi Seyahat Tunceli Gezi Rehberi Türkiye Van Gezi Rehberi

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Tunceli-Van-Hakkari-Bitlis

by emre 25 Ekim 2017

written by emre

Her ne kadar büyük bir önyargı olsa da Doğu Anadolu bölgesinde onlarca gezilecek yer var. Doğu Anadolu gezi rehberi ile biraz olsun anlatmaya çalıştım. Umarım yardımcı olur. Daha önce okumadıysanız İç Anadolu Rehberi yazımı da buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Doğu Anadolu Gezilecek Yerler yazıma başlayayım o halde:

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler

Tunceli

Türkiye’de gördüğüm en güzel şehir. Olağanüstü bir doğa, olağanüstü insanlar. Benim bile şort giyerken çekindiğim çeşitli Anadolu şehirlerinin aksine; etek, şort giyip, zerre rahatsız edilmeyen kızlar görmeniz mümkün. Turizm potansiyeli muazzam. Ortasından geçen Munzur Suyu şahane manzaralarla sürpriz yapabiliyor.

Tunceli sanırım Türkiye’de gördüğüm en güzel il. Sivillere yönelik güvenlik problemi de yok. Seneye yine buradayım.
— Aykut (@aykutademdinc) 22 Eylül 2017

Halkın tamamına yakını Alevi. Şehir mekezinde tek bir camii var. Köylerde yok. Bazı ilçelerde devlet zoruyla tek tük yaptırılmış. Ama cemaati yok denecek kadar az. Buna karşılık kişi başına düşen tekel bayi sayısına göre Türkiye’de liderler sanırım. Kesinlikle Türkiye’den farklı bir yer. Türkiye’den sıkıldıkça gitmelik.

Munzur Vadisi-Tunceli

Bilindiği üzere eski adı Dersim. Dört yanı aşılmaz dağlarla çevrili (Güzel bir türküsü de vardır). Biraz da bu yüzden tarih boyunca kimseye boyun eğmemiş, kimsenin kontrolüne tamamen girmemişler(İnsanlarının yüzünde bile bu gururu görebiliyorsunuz). Aşiret konfederasyonu şeklinde yüzyıllar boyunca yönetilmişler. Yavuz gelmiş vurmuş, Sünni Kürtler gelmiş vurmuş, boyun eğmemişler. 1938’de, Seyyid Rıza önderliğinde 7 aşiret ayaklanmış. Devlet duruma son vermek istemiş. Dersim Harekatını başlatmış. 40 binin üstünde insan öldürülmüş. Kalanlar zorunlu göçe maruz bırakılmış. 1970’e kadar şehre giriş çıkış yasaklanmış. Yetmemiş, 90’larda köyler yakılmış, diğer kalanlar da zorla göç ettirilmiş. Bu sebeplerden Türkiye’nin nüfus bakımından en küçük şehri.

Ovacık

Munzur Vadisi

Ovacık (Türkiye’nin tek komünist belediyesi)

Tunceli-Ovacık yolu Türkiye’de görülebilecekler arasında en güzeli. Arası 80 km. Eskiden PKK çevirme yapıyormuş, şimdi pek bir şey yok. Yol, boylu boyunca Munzur Vadisi. PKK kamplarının sık olduğu yerlerden (Güvenlik sorunu ile karşılaşmadım). Ovacık nüfusunun tamamı Alevi. Anadolu’nun göbeğinde devlet söyleminden ve milli-islami yargılardan bu denli uzak insanlarla karşılaşmak insanı ferahlatıyor. Asıl dehşet verici yer, Ovacık’ın 15 km. ilerisinde bulunan gözeler. Haziran ayında Munzur Vadisinden akan suyun dağlardaki kayalardan fışkırdığı söyleniyor. Eylül’de de bir hayli güzel. Sessiz sakin. Halk olabildiğince içten. 2 günlük kalışım boyunca tek kuruş harcatmadılar, sofralarına, evlerine davet ettiler. Şansıma Muharrem ayının 1. gününde varmışım Ovacık’a. Aleviler için 12 gün sürecek matemin ilk günü. Munzur Vadisi de kutsal kabul ediliyor. Çeşitli ritüellerine şahitlik yapma şansı buldum.

Bir de Munzur suyu üzerine baraj yapılması gündemdeymiş. Yıllardır aynı terane sürüyormuş ama halk direnip izin vermiyormuş. Hayırlısı diyelim.

Ovacık-Gözeler

Van (Doğu’daki her büyük şehir gibi burası da Doğu’nun Paris’i)

Ekonomik olarak canlı bir şehir. Eskiden ana sektör kaçakçılık imiş. Şimdi hem turizm hem kaçakçılık. Sınırı geçen İranlılar açılıp saçılıyor, akşam rakıya düşüyor. Oteller her daim İranlı turistlerle dolu.
19. Yüzyıla kadar şehrin nüfusu yarı yarıya Türk ve Ermeni imiş. Şimdi Ermeniler elle sayılacak kadar. Eski Van denilen yer, yeni kentten 5 km. uzakta. Müthiş bir yıkım alanı. Taş üstünde taş kalmamış. En dikkat çekici yapı ise Van Kalesi. Urartular yaptırmış. Akşamüzeri şahane gözüküyor.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Van Kalesi

Kahvaltıları müthiş. Onlarca çeşit otlu, otsuz peynirlerini denememek olmaz. Van Gölü’nden çıkan meşhur inci kefali de oldukça lezzetliymiş. Yiyemedim. Ekim ayında avlanma başlıyormuş. Ekim öncesi satış yok. Merkezde Van kedilerinin barındırıldığı bir ev var. Kesinlikle görmeye değer. Gümüş meraklıları için aynı yerde meşhur Van gümüşü satışı da var.

Van’daki en önemli yapı Van Gölü üzerinde bulunan Ahtamar Adası’nda. Van’da gezilecek yerler arasında ilk sırada gelen belki de. Yaygın kabüle göre ortaçağ Ermeni mimarisinin en güzel eseri bu adada. Kıyıdan 4 km. açıkta, bir ada üzerinde, badem ağaçları ile çevrili ve tek başına. Adı Surp Haç Kilisesi. Dışını kaplayan figürlerin Ermeni sanatında eşi benzeri olmadığı söyleniyor. İncil’den bölümler tasvir edilmiş. Anlayabildiklerim Adem ile Havva’nın yasak meyveyi yiyişi ve Davut ile Goliat’ın savaşı. Fantastik hayvan figürleri de muazzam.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Ahtamar-Van

2000’li yıllarda kiliseyi restorasyona almışlar. Sanırım yapılan tek güzel restorasyon. Ermeniler için en önemli kiliselerden. Çevrede birkaç ada ve üzerlerinde kiliseler de var. Gitmedim. Meraklısı için cezbedici olabilir.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Ahtamar-Van

Hakkari

Bahar ayında görenler Türkiye’nin İsviçresi olduğunu söylüyorlar. Ben gittiğimde dağlar çıplaktı ama heybetlerinden bir şey kaybetmemişler. Dizleri titretecek güzellikteler. Türkiye’nin en büyük ikinci dağ kütlesi olan Cilo burada. Turistik bir yer olabilirmiş, maalesef malum sebeplerden olamamış.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Hakkari-Yüksekova

En büyük ilçesi Yüksekova. Esas adı Gever Ovası imiş. Sonradan Yüksekova yapmışlar. Türkiye’nin en riskli bölgelerinden. Çevresi 3500 metrenin üstünde dağlarla çevrili. Halkın temel geçim kaynağı kaçakçılık. Bu sayede kişi başına düşen gelir ve pasaportta Türkiye birincisi olmaları muhtemel. Polislerin bile cebinde kaçak sigara var.

Yerel halkın tamamı Kürt. Hepsi Özal zamanında, Saddam’dan kaçıp Türkiye’ye sığınan Kuzey Iraklılar. Kendi aralarında Türkçe konuşana rastlamadım. Sivillere karşı olağanüstü konukseverler. Çay içirmeden, yemek yedirmeden misafiri göndermeyi ayıp sayıyorlarmış. Kaçak çayın tadına bir bakılmalı.
Polis ve asker denetimi çok yoğun. Bazen bunaltıcı olabiliyor ama güven veriyor. Asker de polis de aşırı güleryüzlü ve yardımsever. Ellerinden gelen her türlü yardımı yapmak istiyorlar. Şehir merkezinde herhangi bir güvenlik sorunu olmadığını söylediler. Zaman zaman geceleri dağlarda çatışmalar oluyormuş. “Sivile bir şey olmuyor merak etme” diyecek kadar da yüce gönüllüler. Yine de eskiye kıyasla çok daha rahatız diyorlar. Türkiyenin en doğu ilçesi Şemdinli’ye gitmek istediğimi söyleyince, havanın kararmaya yakın olduğunu, riskli olabileceğini söylediler. Belki gitmek konusunda biraz ısrar etsem yardıma da hazırlardı ama zorlamadım. Gerçekten yaptıkları iş psikolojik olarak çok zor.

İki sene önce, şehir savaşlarından sonra onlarca ev harabeye dönmüş. Devlet tipi yapılaşma hızlı başlamış, şehir toz bulutu içinde bir şantiye. Yine de sırf dağlarını görmek ve insanlarıyla hatta polisle, askerle sohbet etmek için bile gitmeye değer.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Hakkari-Yüksekova

Bir de boşaltılan köyler mevzusu var. 90’lı yıllarda, devletin kontrol altına almakta zorlandığı ücra yerlerdeki köyler için boşaltma kararı alınmış. Halk göçe zorlanmış. Bazı kaynaklara göre 3000’in üzerinde köy boşaltılmış. Bir milyondan fazla insan ise göçmüş. Devlet tarafından sistemli bir yardım sağlanamadığı için batıya bir göç dalgası olmuş. Bazı yerel yöneticiler tarafından gecekondulara yerleştirilmişler. Hala Türkiye’nin ciddi sorunlarından biri sanırım. Sistemsiz iş yapmak doğamızda var. Sonuçları düşünülmeden ani ve radikal kararlar alınıyor.

Bitlis

Dar bir boğazın içine kurulmuş çarpıcı bir kent. Yüzyıllar boyunca meşhur Bitlis beyleri tarafından yönetilmiş. Gelen eser yapmış giden eser yapmış. Şehir merkezi onlarca İslam eseri ile donatılmış. Çok da güzel bir kent olabilirmiş ama çöplük içinde kalmış. Genel olarak HDP’li belediyelerde böyle bir sorun var. Seçimleri garanti gördükleri için galiba. En temel hizmeti vermekten bile imtina etmişler.

Asıl efsanevi yer Bitlis’in yaklaşık 60km. kuzeyinde. Anadolu’nun kıyısında köşesinde kalmış onlarca güzellik var ama sanırım en eski doğu kentlerinden en güzeli buradaydı. Daha önce varlığından dahi haberim yoktu. Şans eseri geldim. Ahlat’ta, Türkiye’nin en etkileyici ve en büyük İslam mezarlığı var. Kapısında Selçuklu Mezarlığı yazıyor ama kimisi Selçuklular Ahlat’a eser bırakmadı diyor(Bilemiyorum, araştırmak lazım). Boyları 4-5 metreyi bulan kümbetlerin çoğu da 1277’den sonra hüküm sürmüş Moğol beylerine ait. Mezar taşlarının en güzelleri 17. ve 18. yüzyıldan. Göz alabildiğine yüzlerce mezarlık var. 1928’de bir gecede cahil bırakılmayanlar dedelerinin mezar taşlarını okuyabilirler. Ben laik bir cahil olduğum için okuyamadım. Ama mutlaka gidilmeli.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler – Bitlis-Ahlat

Ahlat, Van Gölü’nün kıyısında şirin bir ilçe. Ama halkı güneyindeki Tatvan’a kıyasla çok daha muhafazakar. Üst mahalle Kürt, aşağı mahalle Türkmen milliyetçileri. Girift bir siyasi yapısı ve anlaması güç muhafazakarlık anlayışları var.

Doğu Anadolu Gezilecek Yerler- Bitlis-Ahlat

Kürt İsyanlarına Bakış

“170-180 yıldan beri Kürtlerin isyanı gündemden düşmeyen bir konu. İlk önce 1839 yılında Bedirhan Bey ile Hakkari emiri Nurullah Bey önderliğinde ayaklanmışlar(İlginçtir ki en başta onlar da Nasturi ayaklanmalarını bastırmaya çalışmışlar). İlerleyen yıllarda birkaç isyan daha vuku bulmuş. Cumhuriyet devrinde ise Şeyh Said en büyük isyanı başlatmış. Bingöl’de geçici bir hükümet bile kurmuş. 1938’e kadar birkaç tane daha isyan gündeme gelmiş. En sonunda 1938’de devlet, Dersim Harekatı’nı başlatıp 40.000 kişiyi öldürerek otoritesini tesis etmiş.” Dileyen devleti haklı bulur, dileyen masumlara üzülür. Ama olanlar bunlar. Kimse de inkar etmiyor zaten 40.000 kişinin öldürüldüğünü. Gelelim bu adamların neden isyan ettiğine:

“Neden isyan ettikleri bilinmeyen bir konu değil aslında. Devlet yıllarca Kürdistan adı verilen (Atatürk de Kürdistan der Nutuk’ta) bölgeyi aşiret liderleri vasıtasıyla özerk olarak idare etmiş. Tanzimattan sonra ise devlet, asker-memur iktidarı kurmaya çalışmış o bölgelerde. İlk isyanlar bu sebeple çıkmış. Daha sonra binlerce yıllık vatanlarında yabancı sayılmayı içlerine sindirememişler galiba. Ermeniler gitti, sıra bize geldi kaygısıyla 1920’lerde ve 30’larda da ayaklanmışlar. Son dönemde ise köy adlarının değiştirilmesi bardağı taşıran son damla olmuş sanırım. Gerçekten de bir yerin binlerce yıllık adını değiştirmek bir topluma yapılabilecek en büyük hakaretlerden biri olmalı.” Sadece birkaç saniye İstanbul’un adının Konstantinapolis olarak değiştirildiğini düşünün. Tepkiniz heralde yumuşak olmazdı.

Bu yüzden insan yediği kaba pislemez tezinden daha etkili bir tez ortaya koymak gerekiyor. Ayrıca devlet yol, fabrika yapsa sorun çözülür tezi de yeterli değil. Dünyanın hiçbir yerinde insanlar sırf fakir oldukları için çatapat tüfekleriyle dağa çıkıp devlete isyan etmemişlerdir. “Boş oturacağıma dağa çıkayım da askere polise kurşun sıkayım diyene rastlayan var mı? Buna karşılık onuru çiğnendiği için, haksızlık olarak algıladığı şeylere dayanamadığı için isyan edenler görülmüş.” Kürt isyanlarına sığ bir milliyetçilik perspektifinden bakmaktansa tarihi ve sosyolojik olarak biraz daha derinlemesine bakmanın daha faydalı olacağı kanaatindeyim. PKK’nın yaptıklarını savunacak halim yok. Sadece, aynısı Türklere yapılsa -ki tarihte yapılmıştır- benzer tepki vereceklerini söylemeye çalışıyorum.

Yerel halk da artık bağımsızlık için PKK’nın çözüm olmadığının farkında. Siyasete indirgenmesi gerekiyor bu tarz şeylerin diyorlar. Bu sebeple, artık PKK’ya da mesafeli yaklaşıyorlar gördüğüm kadarıyla. Gelgelelim siyaset yolları da son 1 senedir kapanmış durumda. Sonu hayrolsun.

Ben ne Kürt’üm ne de Alevi. Gezim süresince kimliğim sebebiyle herhangi bir güvenlik sıkıntısıyla karşılaşmadım. Devlet güçleri zaten neredeyse her noktayı boğucu -ama belki de gerekli- bir güvenlik altına almış. Kendimi güvende hissettim her yerde. Yerel halk devlet güçlerine mesafeli. Bu bir gerçek. Fakat batıdan gelen sivil bir konuğa karşı olabildiğince cömert ve yardımseverler. Haklarındaki önyargının kırılması en büyük temennileri. Oralarda görülecek, keyif alınacak onlarca yer, onlarca şey var. Keşke önyargılarımızı kırıp gitmeye niyetlensek. Keşke bu tür olaylar hiç olmasa. Ancak olmuş ve olmaya devam ediyor. Bir süre daha olmaya devam edecek muhtemelen. Hiç tanımadığımız, hatta tanışmayacağımız insanlara nefret kusmak yerine birbirimizi anlamaya çalışsak heralde her şey daha güzel olurdu.

25 Ekim 2017 7 comments

Amasya Gezi Rehberi Destinasyonlar Seyahat Sivas Gezi Rehberi Tokat Gezi Rehberi Türkiye Yozgat Gezi Rehberi

İç Anadolu Gezi Rehberi – Yozgat – Tokat – Sivas

by emre 21 Ekim 2017

written by emre

Iç Anadolu Gezi Rehberi yazısında bulunan şehirlerin hepsinde en fazla 3 gün kaldım. Yazdıklarım, yaptığım gözlemlere dayanıyor. Ancak, 3 gün, elbette kesin yargılara ulaşmak için çok kısa bir süre. Zaman zaman genellemelere kaçan söylemlerim olabilir. Bunlar tartışılır, bunlara itiraz edilebilir. Belki kızarsınız, küfür de edersiniz ama bunun beni üzeceğini çok sanmıyorum. Meraklıları için Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu rehberlerini de yazdım. Buraya ve buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Neyse ben başlayayım:

İç Anadolu Gezi Rehberi

Yozgat (Anadolu’nun Bağrı)

İç Anadolu’nun karakterini en iyi yansıtan şehir sanırım. Şehir merkezindeki bir iki binanın güzel mimarisi dışında ilgi çekici bir şeyleri yok. Hele meydandaki Testi heykeli Anadolu Rönesansı resmen(!)

Şehir merkezinin dışına doğru bozulma acayip başlamış. Bozkırın ortasında kule gibi yükselen tokiler falan. Çirkinlikleri göz kanatıyor. Şehrin 1-2 km dışındaki Çamlık Milli Parkı çölde vaha gibi. Sessiz, sakin, nefes aldırıcı. Gündüzleri mangalcı ailelere, akşamları ise içki içip şişesini orada bırakan gençlere mesken olmuş.

Yemek olarak desdi kebapları ve tandırları nefis(20-25 lira civarında genelde). Merkezdeki caddede birkaç restoran var.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Türkiye’nin İlk Milli Parkı

İnsanları Tayyip Erdoğan aşığı. Taksi duraklarında, dükkanlarda Tayyip Erdoğan fotoğrafı görmeniz oldukça muhtemel. Yabancılara karşı ilk 5 dakika şüpheciler. Seri sorularla bunaltıyorlar ama sonrasında gözleri tutarsa oldukça sıcak ve yardımseverler. Ben batıdan geldiğim için şanslıydım. Ancak bu özelliklerinin doğudan gelen kişilere karşı da böyle olacağından pek emin değilim. Çadır kurduğum yerde bir adam nereli olduğumu sormuştu. İzmir diyince daha da ayrıntıya girmek isteyerek aslen nerelisin dedi. Göçmeniz diyince “he iyi doğudan gelsen seni burada barındırmazdım” diye cevap verdi. Ağzım açık kaldı. Anlaşılacağı üzere milliyetçilik afyonunu fazla almışlar. Bir yerden sonra milletleri ile övünmeyi geçip milliyetçilikleri ile övünmeye başlıyorlar. “Kim daha milliyetçi tartışmayalım istersen” kıvamına geliyor muhabbet. Heralde kendileri ile övünecek bir şey bulamayınca, insanlar bir parçası bile olmadıkları birtakım savaşlarla, tarihle övünüyorlar. Tuhaf memleket, tuhaf insanlar ama beklediğimden güzeldi yine de.

Amasya

İç Anadolu’ya dahil olmasa da yolum düştü. Dağların arasından süzülen Yeşilırmak’ın sağlı sollu yanına, uzunlamasına kurulmuş şirin bir şehir. Hem doğal güzellik hem de kültürel turizm olarak güzel bir destinasyon. Şehzadelerin eğitim aldıkları, sonrasında da vali oldukları şehirlerden biri. Birkaç tane padişah çıkarmış vakti zamanında. Geçmişten gelen bu birikimle daha usturuplu bir yer. Milli Mücadele dönemi için de önem arz ediyor.

“Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”

Şehri tepeden gören, şahane manzaralı iki restoran var. Birinde alkol var birinde yok. Alkollü olanın adı “Ali Kaya”. Gitmişken birkaç kadeh bir şey içilirse manzaranın tadına daha çok varılır. Eski Amasya dedikleri yerde de bir iki kadeh bir şey içilecek yerler mevcut. Güneydeki mutasıp komşularına kıyasla daha rahat bir şehir.

Kuşlar Yasına Gider – İç Anadolu Gezi Rehberi

Tokat

İç Anadolu’nun en güzel yerlerinden. Sarp bir kayaya kurulmuş kale, şehri kartal gibi görmenizi sağlıyor. Tokat kebabı enfes bir şey. Denemeden dönmek olmaz(20 lira civarı). Kahvaltıda “Tokat Yağlısı” diye bir şey yiyorlar genelde. Lezzetli, doyurucu. Yoğurtmaç dedikleri cevizli, yağlı hamurları da var. Tokat Yağlısına benziyor.

Şehrin yaklaşık 40 km. doğusunda Almus ilçesi var. Yeşillikler içinde güzel bir yer. Kuzeye doğru Zile, Niksar ilçeleri bulunuyor. Gitmedim ama gidenler güzel olduğunu söylüyor.

Şehirde güvercin alım satımı çok yaygın. Sadece bu işi yapan adamlar bile varmış. Bir güvercinin 30.000 liraya satıldığı oluyormuş. 12 özelliğin 12sini de tutturan güvercin çılgın paralara satılabiliyormuş. Satış açık arttırma usulü. Kim nerede durursa.

İnsanları genel olarak milliyetçi. Hatta MHP’li ama nedense seçimlerde AKP’ye oy veriyorlar. İç Anadolu’da en çok ilgimi çeken olay bu sanırım. Artık hizmet için mi yoksa güçlü kimse ondan yana olmak için mi bilemiyorum. Eskiden, MHP’nin kalesi olan bu yerler AKP’nin gelişiyle yavaş yavaş düşmüş. Yozgat’a nazaran daha oturaklı. Ama devlet TOKİ’lerini buraya da salmış. Çoğu, şehir merkezinin dışında.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Tokat Kalesi

Sivas

Soğuk, kara bir şehir. İnsanları kuşkucu ve taassup içinde. Örülü bir dünyanın içinde yaşıyorlar ve kolay kolay kimseyi dahil etmiyorlar. Sivas olayları toplum içinde hala yara. Sünniler olayın aslında sanıldığı gibi olmadığını, aşırı provakasyon olduğunu, savunma ihtiyacı duyarak anlatmaya çalışıyor. Aleviler ile konuşmadığım için onların düşüncesini bilemiyorum.

Şehrin merkezindeki anıtsal meydan Türkiye’de gördüklerim arasında en iyilerinden biri. Birkaç kafe açıp içine biraz etseler de yine de Türkiye standartlarına göre kabul edilebilir sanırım. Selçuklulardan ve İlhanlılardan kalma muhteşem medreseler var. En önemlileri; Çifte Minareli Medrese ile Şifaiye Medresesi. Medrese ve camiiler dışında görülmeye değer bir şey de yok.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Buruciye Medresesi

Aslında en güzel eser Divriği’de. Osmanlı öncesi Türk sanatının Anadolu’daki en çarpıcı örnekleri orada: Ulucamii ve darüşşifa. Klasik Selçuklu tarzından farklı. Belki Hint Etkisi belki Türk “Barok”u. (Anadolu’ya asıl güzel eserleri Osmanlı değil, Selçuklular ve Moğollor bırakmıştır). Sivas’ın yüzölçümünü ve konumu düşünülünce oldukça sapa ve uzak kalıyor. Buna rağmen gidecektim ama restorasyonda olduğu için kapalıymış. Üzüldüm, başka zamana bıraktım.

Köfteleri meşhur. Sadece et ve tuz kullanılarak yapılıyor. Baharat hiç yok. En lezzetlileri sanayi tarafında. En meşhuru da Kirli Ahmet.

Elazığ

Mustafa Keser ve Mehmet Ağar’ın memleketi. Eskiden asıl şehir Harput imiş. Şimdiki şehir merkezi ise önemsiz bir mezraymış vakti zamanında. Reşit Mehmet Paşa ordugahını buraya kurup siyasi iktidara yaranmak için şehre Elaziz ya da asıl adıyla Mamuretülaziz adını vermiş. “Sanırım modern Osmanlı tarihinde siyasi iktidara yaranmak için adlandırılan ilk yerleşim birimi.” Sonrasında Atatürk’ün talimatıyla Elazığ adını almış. Şehir merkezi Türkiye’de gördüklerim arasında en çirkinlerinden. Düzensiz, karmaşık, boğuk. İnsanları şort giyen bir erkeğe bile kötü kötü bakıyor. Şehir merkezindeki üniversite, hayatı biraz hareketlendirse de insanlarda çok da bir gevşeme, rahatlama yaratamamış.

İç Anadolu Gezi Rehberi – Harput

Tunceli’den göçen Aleviler kendilerine ait mahalleler, sokaklar kurmuş. Ayrı bir dünya gibi. İçkili mekanlar genelde o bölgede. Duvardaki Hz. Ali resimlerinden Alevi mahallesinde olduğunuzu anlayabilirsiniz.

İlgi çekici tek yer 7-8 km kuzeydeki Harput. Eskiden Harput Koleji en önemli eğitim merkezlerinden biriymiş. Öğrencilerin çoğu kız imiş hatta(O dönemi düşününce tuhaf geliyor). 1914’te savaş sırasında asker el koymuş, birkaç önemli hocayı da öldürmüş. 1922’de kapatmışlar. Harputun eski fotoğraflarını gören biri şimdi görünce üzülüyor. Betondan binalar şehrin ruhunu öldürmüş. Yine de kale ve camii ayakta. İlgi çekici yerler. Düzgün -ve turistik- restoranlar bu bölgede. İçli köfteler leziz. Bir de şehir merkezinden orcik alırsanız tamam.

Genel Notlar

Gidilen yerlerde eli yüzü düzgün restoranlar ve lezzetli yemekler yemek mümkün. En güzeli sanırım Yozgat’ta yediğim tandırdı. Tokat kebabı ve yağlısını da saymak lazım. Bu anlattığım yerler nispeten milliyetçi nüfusun fazla olduğu yerler. Batıdan geliyorsanız insanlarla muhabbet ederken herhangi bir sıkıntı yaşanacağını sanmıyorum. Sıcak kanlılar, yardımseverler. Ama ne yazık ki doğudan gelenlere karşı müthiş bir önyargı var. İç Anadolu’da Kürt nüfusu (Ankara gibi bir büyükşehir de dahil) oldukça az. Bu durum sanırım yerel halkın tutumundan kaynaklanıyor.

Konu siyasete gelince muhabbet muhakkak Kemal Kılıçdaroğlu’ndan açılıyor. Kemal Kılıçdaroğlu genel olarak gözlerinde Selahattin Demirtaş ile aynı. Nefret ediyorlar ve ülkenin başına gelmesi aynı zamanda bir felaketin de başa gelmesi olarak düşünülüyor(çok da haksız sayılmazlar ya). Sırf Alevi olduğu için sevmeyeni de çok. İnsanlarının taassup içinde olduğu da bir gerçek. Kapalılar ve fikirlerini değiştirmek çok zor. Yine de bir İzmirlinin fikrini değiştirmekten daha kolay sanırım. Batıda, yobaz ve koyun denilen bir Yozgatlıyı belki AKP ya da MHP dışında bir partiye oy vermeye ikna edebilirsiniz ama yobaz bir İzmirliyi CHP dışında bir partiye oy vermeye ikna edeceğinizi sanmıyorum. İki yobaz arasındaki tek fark sanırım İzmirlinin kordonda bira içiyor oluşu. Tayyip Erdoğan nefretinden ve Atatürk sevgisinden gözleri kör olmuş. Farklı bir düşünce kesinlikle çok uzak yobaz İzmirliye göre. Yani demem o ki yobazlığın oy verilen parti ile bir alakası yok. Yobaz İzmir’de de Yozgat’ta da yobaz.

21 Ekim 2017 0 comment

Newer Posts

Older Posts