İsfahan Gezi Rehberi – İsfahan: Dünyanın Yarısı

İranlılar, İsfahan için dünyanın yarısı derler( Nesf-e-Cihan). Burayı ziyaret eden dünyanın yarısını gezmiş gibi olur da diyorlar(Regaip kandilinde namaz kılan, 1000 namaz kılmış gibi olur lafına benziyor shjsdhj). Ben hiç dünyanın yarısını gezmiş gibi olmadım ama İsfahan, İran’da gezdiğim en güzel şehirdi. Eğer İran’da tek bir şehre gitme hakkım olsa hakkımı İsfahan’dan yana kullanırdım. Köprüleri, meydanları, bulvarları ve insanları ile birlikte olağanüstü bir şehir. Isfahan Gezi Rehberi yazımda ise gördüklerimi, yaptıklarımı anlatacağım.

Başlamadan önce İran Hakkında Bilgiler ya da İran Gezilecek Yerler yazımı okumanızı da tavsiye ederim.

İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Hakkında Kısa Bilgiler

İsfahan Nerede?

İsfahan, İran’ın hemen hemen tam ortasında bulunuyor ve İsfahan Tahran arası 450 kilometre. Özel araçla 5 saatte, otobüsle 7-8 saate ulaşılabiliyor. İsfahan Şiraz arası ise yaklaşık 500 kilometre. Yani İsfahan, Şiraz ile Tahran’ın tam ortasındadır da diyebiliriz.

İsfahan Nüfusu

İsfahan şehri aynı zamanda İsfahan eyaletinin de başkenti. İsfahan’ın nüfusu yaklaşık 1 buçuk milyon iken eyaletin nüfusu 3 milyonun üzerinde.

İsfahan Hava Durumu

İsfahan konumundan dolayı özellikle yaz aylarında aşırı sıcak olabiliyor. Bir de erkeklere şort giyme, kadınlara açık giyinme yasak olduğundan sıcak bazen çekilemez kıvamlara geliyor. Bir insanın şeriata düşman olmasına bile başlı başına yeter bu sıcak. He kışın da sıcak tutuyor o ayrı tabi hafajfhaj.

Yaz aylarında ortalama sıcaklık 35 derecenin üstünde. Yağış hiç yok. Yağarsa Allah’ın mucizesi olur. Kışın ise ortalama sıcaklık 10 derecenin üzerinde hep. 10 derecenin altına düştüğü nadir olur. Yağış biraz daha fazla diğer mevsimlere göre. İsfahan hava durumu bu şekilde yani.

İsfahan Ne Demek?

İsfahan kelimesinin eski formu spahan şeklindedir. Fakat Orta Farsça başta iki ünsüzün yan yana gelmesine izin vermediği için İsfahan şeklini almıştır. İsfahan kelimesinin kökeninin asker anlamına gelen “sipahi” kelimesi ile ilişkisi olduğu düşünülüyor ve İsfahan da askerlerin yani “sipahilerin toplanma yeri” demek.

İsfahan’da Yaşam

Öncelikle turistler ve yerel halk için İsfahan’da yaşam biraz daha kolay. Çünkü İsfahan, ülkenin biraz turistik yüzü ve denetlemeler daha gevşek. Yani başınızı elbette açamazsınız ama yanlışlıkla açılırsa ya da sevgilinizle el ele tutuşursanız bir sıkıntı olmaz. Kadınlar erkeklerle, erkekler kadınlarla daha rahat sohbet edebilir.

İsfahan Gezilecek Yerler – İsfahan Gezi Rehberi

Nakş-e Cihan Meydanı

Bu meydan Pekin’deki meşhur Tiananmen Meydanı’ndan sonra dünyanın en büyük ikinci meydanıdır. Gerçekten de büyüklüğü olağanüstü. Devrimden sonra Humeyni meydanı ya da İmam Meydanı denmeye başlanmış. Ama halk arasında hala Nakş-e Cihan olarak kullanılıyor. Ziyaret edilecek en önemli yerler de bu meydanın dört bir yanına dağılmış durumda. Meydanın tamamı Şah Abbas’ın emri ile yapılmış ve İsfahan’ın kalbi olarak konumlandırılmış. Meydana, inşa ettirdiği üç eser ise İran’daki üç kuvveti temsil ediyormuş. Şah Camii, Şah Abbas önderliğindeki din adamlarını; çarşı, tüccarları; Ali Kapu ise Şah’ı.

Akşamları ise insanların sohbet edip sosyalleştikleri yegane yer. Gündüzü ayrı akşamı ayrı güzel. Ayrıca 20.000 tümenlik banknotun üstünde bu meydanın resmi vardır.

Nakş-e Cihan Meydanı – İsfahan Gezi Rehberi

Ali Kapu

Yüce kapı anlamına gelen bu saray Nakş-e Cihan’nın batısında bulunuyor ve tüm meydana hakim bir konumda. İçinde spiral merdivenlerle çıkabileceğiniz 6 adet kat var. En güzeli 6. katı. 6. kat müzik odası olarak kullanılıyormuş ve içerisinin akustiği şahane. Hala içeride sürekli müzik çalınıyor. Etkilenmemek elde değil.

Şah Abbas’ın konutu olarak tasarlanan bu saray genelde elçileri ağırlamak için de kullanılırmış. Ayrıca bizim çevgan dediğimiz ecnebinin polo dediği oyun da Nakş-e Cihan Meydanı’nda oynanırmış. Sarayın balkonundan çevgan oyununu izlemek şahın en büyük eğlencesiymiş.

Ali Kapı Sarayı – İsfahan Gezi Rehberi

Şah Camii

Nakş-e Cihan meydanının güneyinde bulunan camii de Şah Abbas’ın emriyle yaptırılmış. İran devriminden sonra caminin adı İmam Camii olarak değiştirilmiş (Yeni gelen güçlü iktidarların eskinin izini silmek için isim değiştirme hastalığı her ülkede var sanırım). Halk hala Şah Camii olarak kullanıyor ama.

Selçuklu ve Fars mimari izlerini görebileceğiniz bu camiinin en dikkat çekici kısmı ise yedi renkli fayansları ve kaligrafik yazıtlarının güzelliği. Hayran oldum ben. Mimariden çok anlamanıza gerek yok. Azıcık Pers azıcık İslam mimarisi bilseniz yeter tadına varmak için.

Şeyh Lütfullah Camii

Nakş-e Cihan Meydanı’nın doğu yakasında bulunan bu cami İran mimarisinin başyapıtlarından biri kabul ediliyormuş. Caminin inşasına 1603’te başlanmış ve 1619’da bitirilmiş. Şah Abbas’ın mimarı Şeyh Bahai tarafından yaptırılmış.

Aslında Şah Camii ile kıyaslandığında Şeyh Lütfullah Camii oldukça basit kalıyor. Fakat özellikle iç ve dış dekorasyonunda eşi benzeri yok. Bu kısım oldukça kompleks ve şahane işçilik gerektiriyor. Sanırım o dönem Safeviler dünya üzerindeki en iyi ustalara sahiplerdi. Yoksa böyle bir şeyin yapılmasına imkan yok. Tasarımın her bir parçasının, her düzleminin, her tekrarının, her ayrı dalın her ayrı çiçeğin kendine has bir güzelliği var. Gezmek için biraz fazla vakit ayırın derim.

Şeyh Lütfullah Camii – İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Çarşısı

Bizdeki Kapalı Çarşı’nın benzeri olan İsfahan Çarşısında dünyaca ünlü İran halısından tutun da hediyelik eşyalara kadar her şeyi bulabilirsiniz. Bizim couchsurfing kaldığımız çocuğun babasının burada dükkanı vardı ve sağ olsun bizi ayrıntılı bir şekilde gezdirdi. Özel ilginiz yoksa çok fazla cezbetmez ama yine de gezilmezse olmaz yerlerden. Ayrıca İsfahan ticaretinin kalbi yüzyıllardır burası.

Siosepol Köprüsü

İsfahan denilince çoğu kişinin aklında bu köprü canlanır sanırım. İsfahan’ın simgesi olan bu köprü 33 gözlü köprü anlamına gelmektedir ve 33 tane gözü vardır (Tek tek saydım yalan söylemiyorlar, gerçekten 33 gözü var).

İsfahan’ın köprüleri meşhurdur. Hem akan azgın nehirleri sakinleştirmek hem de ulaşım için kullanılır geçmişten bu yana. Günümüzde bu köprü araç trafiğine kapalı. Yalnızca yayalar kullanıyor. Çevresinde ise yemyeşil parklar var ve İran halkı burayı sosyalleşmek için kullanıyor. Nargilesi ile mangalı ile gelen onlarca kişi görürsünüz. Biriyle tanışmak istiyorsanız da hiç çekinmeden gidin. Çay ikram etmeden kimseyi göndermezler.

Siosepol Köprüsü – İsfahan Gezi Rehberi

Hacı Köprüsü

Bana kalırsa bu köprü Siosepol Körüsü’nden daha güzel ama biraz hakkı yenmiş gibi. Daha az biliniyor, daha az ziyaret ediliyor. Siosepol Köprüsü’nden yaklaşık 1 kilometre ileride. Gitmişken görün derim ben. Köprünün ayaklarına oturup akan nehri de izleyebilirisiniz.

İsfahan Köprüleri – İsfahan Gezi Rehberi

Çehel Sütun Sarayı

İsfahan’da en beğendiğim yerlerden biri de burası. Çehel, Farsça kırk demek. Sütun ise bildiğiniz sütun. Fakat bu sarayın 20 adet sütunu var. Neden 40 sütunlu demişler o zaman derseniz, sebebi çok güzel. Sarayın hemen önünde bir havuz var. Sarayın silüeti havuza vurunca 40 adet sütun gözüktüğü için bu adı almış. İran inceliğinden nasibini almış olan bu saray, aslında oldukça gösterişsiz ama gösterişsiz olduğu kadar da olağanüstü. İçeride Yavuz ile Şah İsmail’in Çaldıran savaşını resmeden nakışlar var.

Çehel Sütun Sarayı – Çaldıran Savaşı – İsfahan Gezi Rehberi

Vank Katedrali

İran’da, Şah Abbas döneminden beri Ermeniler yaşıyormuş. Ermeniler ticarette başarılı olduğu için Şah Abbas almış bunları iskan ettirmiş buraya. Şu anda 5 bin civarında Ermeni var İran’da. Ermeni mahallesinde bulunan Vank Katedrali ise görülmeye değer. İran’da karşıma kilise çıkınca baya şaşırmıştım. Neden şaşırıyorsam artık.

Vank Katedrali – İsfahan Gezi Rehberi – Fotoğraf Eyüp Yavuz’a Aittir.

İsfahan Eğlence Hayatı

Bildiğiniz üzere İran’da alkol yasak. Bu yüzden alkollü eğlenceleri unutun. Bunun yerine nargile kafe var. Duman çıkartıp İnstagram’a atarsınız artık. Nargile kafelerde de erkekler ve kadınlar ayrı oturuyor. Halk sosyalleşmek için ya nargile kafelerde ya da parklarda. Bana kalırsa en güzel sosyalleşme yeri Nakş-e Cihan Meydanı.

İsfahan Yemekleri – İran Yemekleri

İsfahan mutfağı bizim Türk mutfağı ile benzerlik gösteriyor elbette ki. Etsiz yemek düşünülemiyor. Veganlar ağlayabilir. İsfana’a özgü yemeklerin başında Beryan geliyor. Ben yedim ama çok beğenmedim. Biraz tatsız tuzsuz geldi. Koyun etinden yapılıyor. Yerel bir şeyler denemek isterseniz afiyet olsun.

Tatlı olarak da Horeşt mest adlı tatlıyı deneyebilirsiniz. Bu da İsfahan’a özgü bir lezzet.

İsfahan Yemekleri – İsfahan Gezi Rehberi

İsfahan Gezi Rehberi bu kadar. Ayrıntılı bilgi almak istediğiniz bir konu olursa yorum olarak belirtebilirsiniz.

Acayip bir İran'a gitme isteği geldi ya bir anda. Belucistan'da mücahid, Qom'da molla olmalı bir seyahat planlıyorum.

— Aykut (@aykutademdinc) January 12, 2018